ಕಾಳಾಂತರಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯೆ ವಾಡಾವಳಿಚೆರ್ ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರಿಕ್ ನದ್ರೆನ್ ನಿಯಾಳ್

ಜೇಸನ್ ಪಿಂಟೊ

ಸಾರಾಂಶ್

ಭಾಶೆಚಿ ವಾಡಾವಳ್ ಏಕ್ ಲಾಂಬ್ ಪಯ್ಣ್. ಹ್ಯಾ ಪಯ್ಣಾಕ್ ಭಾಸ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆನಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ್ ಸಂಗ್ತಿಂ ಥಾವ್ನ್ ರೂಪ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಎಕೆ ಸಮಾಜೆಚ್ಯಾ ಮುಳಾವ್ಯಾ ಸಂವಾದಾತ್ಮಕ್ ಗರ್ಜೆ ಪಾಸೂನ್ ಸುರು ಜಾಂವ್ಚಿ ಭಾಸ್, ಉಲೊವ್ಪಿ ಸಂವಾದ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಆನಿ ಆಪ್ಲೆ ವಿಚಾರ್ ಆನಿ ಅಣ್ಭವ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಸಂಗಿಂ ವ್ಯಕ್ತ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಭಾಸ್ ವಿಕಸಿತ್ ಜಾವ್ನ್‌ಚ್ ವೆತಾ. ಖಂಚಿಯ್ ಭಾಸ್ ಆರಂಭಾ ಥಾವ್ನ್‌ಚ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸಾನಾ. ಕಾಳಾ ಪರ್ಮಾಣೆ ಸಮಾಜ್ ವಾಡತ್ ವೆತಾನಾ, ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಬೊಲಿಂ ಮಧ್ಲೊ ವ್ಯತ್ಯಾಸ್, ವಿವಿಧ್ ಪ್ರದೇಶಾ ಮಧೆಂ ಶಿಂಪ್ಡೊನ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಭಾಶೆ ಮಧ್ಲ್ಯಾ ವ್ಯತ್ಯಾಸಾ ಬರಾಬರ್, ಹೆರ್ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಂಪರ್ಕಾ ಮಾರಿಫಾತ್ ಏಕ್ ಭಾಸ್ ಸಮೃದ್ಧಿ ಆನಿ ರೂಪಾಂತರ್ ಜಾವ್ನ್‌ಚ್ ವೆತಾ. ತಶೆಂಚ್ ಧ್ವನಿ ವಿಗ್ಯಾನ್, ವ್ಯಾಕರಣ್, ಶಬ್ದ್‌ಸಂಗ್ರಹಣ್ ತಸಲಿಂ ಭಾಶೆಚಿಂ ಲಕ್ಷಣಾಂ ಸಾಮಾಜಿಕ್, ರಾಜಕೀಯ್ ಆನಿ ತಾಂತ್ರಿಕ್ ಪ್ರಭಾವಾಚ್ಯಾ ಸಂಕೀರ್ಣ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸಂಗಿಂ ವಾಡೊನ್ ವೆತಾತ್. ಬರ್‍ಪಾ ಲಿಪಿಚೆಂ ರಚನ್ ಆನಿ ವ್ಯಾಕರಣ್ ನಿಯಮಾಂಚ್ಯಾ ವಾಡಾವಳೆ ಮಾರಿಫಾತ್ ಭಾಶೆಕ್ ಔಪಚಾರಿಕ್ ರೂಪ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಅಸಲೆಂ ರೂಪ್ ಫಕತ್ ಪಾಂಯ್ಶಿಂ ವರ್ಸಾಂ ಆರ್ವಿಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಕಾಳಾ ಭಿತರ್ ವಿಶೇಸ್ ಕರ್‍ನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣ್ ಕರ್‍ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ವಾಡಾವಳಿಚೆರ್ ಭಾಶೆ ಶಾಸ್ತ್ರಾಚ್ಯಾ ನದ್ರೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ನಿಯಾಳ್ ಕರ್‍ತಾ ಹೊ ಪ್ರಬಂಧ್.

ಸಾರ್ ಸಬ್ದ್: ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಪೊರ್ನಿ ಮರಾಠಿ, ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್

೧. ಪ್ರಸ್ತಾವನಾ

ಭಾರತೀಯ್ ಪರಂಪರೆಂತ್ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತ ಹಿಂ ದೊನ್ ಮಹತ್ವಾಚಿಂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಾಂ. ಆಟ್ವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಹಾಂಚೊ ವಿಸ್ತಾರ್ ಫಕತ್ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಭಾರತಾಂತೂಚ್ ನ್ಹಯ್, ಬಗರ್ ಅಫ್ಗಾನಿಸ್ತಾನಾ ಥಾವ್ನ್ ಚೀನ, ಜಾವಾ, ಸುಮ್ತ್ರಾ, ಬಾಳಿ, ಕಂಬೊಡಿಯಾ, ನೆಪಾಳ್, ಥಾಯ್ಲಂಡ್, ಬರ್ಮಾ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಆನಿ ಭಾರತ್ ದೆಸಾ ಭೊಂವ್ತಣಿ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಹೆರ್ ದೆಸಾಂನಿ ಜಾಲಾ. ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ತ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂನಿ ಗದ್ಯ್, ಪದ್ಯ್, ನೃತ್ಯ್ ತಶೆಂಚ್ ನಾಟ್ಯ್ ರುಪಾರ್ ವಾಚೂಂಕ್ ಆನಿ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್ (ಖಚಿmಚಿಟಿuರಿಚಿಟಿ eಣ ಚಿಟ., ೨೦೦೪). ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಅರ್ಧಾಂತ್ ಫಿರಂಗಿ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕ್ ಕೊಂಕಣಾಂತ್ ಪಾವ್ಲೆ. ತಾಂಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ತಾಂಕಾಂ ಕಳೀತ್ ಆಶಿಲ್ಲೆ ಧ್ವನ್ಯಾತ್ಮಕ್ ರುಪಾರ್, ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಬರೊವ್ನ್ ಕಾಡ್ಲ್ಯೊ. ತಾಂಚೆ ಆದಿಂ ಕೊಂಕಣ್ ವಾಠಾರಾಂತ್ ತ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಕಾಂದ್ವಿ ವಾ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಾದ್ ದೊ. ಒಲಿವೀನ್ಹೊ ಗೊಮಿಶ್ ಮಾಂಡ್ಟಾ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೯೬).

ತ್ಯಾ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕಾಂನಿ ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಉತ್ರಾಯಿಲ್ಲೆ ಹೆ ಗ್ರಂಥ್ ಪುರ್ತುಗಾಲಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಬ್ರಾಗಾ ಶ್ಹೆರಾಚ್ಯಾ ಭೌಶೀಕ್ ವಾಚ್ಪಾಘರಾಂತ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಕೊಡೆಕ್ಸ್ ೭೭೧ ಹಾಂತುಂ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಆಸಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಕೊಡೆಕ್ಸ್ ೭೭೨ ಹಾಂತುಂ ರಾಮಾಯಣಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಆಸಾತ್. ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಯೆಂವ್ಚೆ ಆದಿಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಕಶಿ ಘೊಳ್ಟಾಲಿ ಹೆಂ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಆನಿ ತಿಚಿ ಗಿರೆಸ್ತ್‌ಕಾಯ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್, ಹ್ಯಾ ದೊನೂಯ್ ಗಜಾಲೀಂಚೆಂ ಎಕ್ ಜಿವೆಂ ಉದಾಹರಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲೆಂ ಹೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತ್ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೯೬). ಹ್ಯಾ ದೊನೂಯ್ ಗ್ರಂಥಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಎಕ್ ಝಳಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾ. ತಶೆಂಚ್ ತಾಂಚೊ ಸಂಬಂಧ್ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಆಧುನೀಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಕಸೊ ಆಸಾ, ಹೆಂಯ್ ಆಮಿ ಜಾಣಾ ಜಾಂವ್ಕ್ ಶಕ್ತಾತ್. ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸೊದ್ ವಾವ್ರಾ ಖಾತೀರ್ ಎಕ್ ಘಟ್ ಬುನ್ಯಾದ್ ಮೆಳ್ಟಾ.

೧.೧. ವಿಶಯ್ ವಿಂಚೂಂಕ್ ಕಾರಣ್

ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ವಿಶೆಶತಾಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳೀಂನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಝಳ್ಕತಾ. ತ್ಯಾಚ್ ಕಾಳಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಜಾಲಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಹೆಂಚ್ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ಜಾಣಾ ಜಾಂವ್ಕ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲೆಂ ಹೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಎಕ್ ಮಹತ್ವಾಚೊ ಗ್ರಂಥ್. ದೊ. ಜುಜೆ ಪೀರೆರಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಹೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಎಕ್ ಮೊಲಾದೀಕ್ ಪುಸ್ತಕ್. ಹಾಂತುಂ ವಾಪರ್‍ಲಿ ಭಾಸ್ ತೆನ್ನಾಚ್ಯಾ ಅಂತ್ರೂಜ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟಿ ವಾಠಾರಾಂತ್ಲೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಎಕ್ ಉದಾಹರಣ್ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೨). ಹಾಕಾ ಆಮಿ ಪೊರ್ನಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮ್ಹಣ್ ವಳ್ಖತಾತ್. ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಯೆಂವ್ಚೆ ಆದಿಂ ಎಕ್ ದೊನ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದಿಂಚ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಜಾವ್ನ್ ತಿ ಘೊಳ್ಣುಕೆಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಉತ್ರಾವಳೀಂತ್ ತಶೆಂಚ್ ವಾಕ್‌ಪ್ರಚಾರಾಂತ್ (ಠಿhಡಿಚಿse) ತಿಚಿ ಗಿರೆಸ್ತಕಾಯ್ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಾಲಿ. ಜರಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚೊ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಸಂತ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕಾಂಚೆರ್ ಪಡಿಲ್ಲೊ, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆನ್ ತಿಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ಸಾಂಬಾಳೂನ್ ದವರಿಲ್ಲೆಂ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೨). ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಮಹಾಭಾರತ ಅಸಲೆಚ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ದೊನ್ ಉದಾಹರಣಾಂ. ತ್ಯಾಚ್ ಕಾಳಾರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಮೆಳಿಲ್ಲಿ ಮರಾಠಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಪಳೆತಾನಾ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಸಾಂ ಮಧೆಂ ಆಸ್ಚೊ ಫರಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಝಳ್ಕತಾ (ಮಿರಾಂದ, ೨೦೧೦).

ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಗಿರೆಸ್ತ್‌ಕಾಯ್ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ತಿಚಿಂ ಪಾಳಾಂಮುಳಾಂ ಸಮ್ಜೂಂಚೆಂ ಭೊವ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ತಿಚೆಂ ಮೂಳ್ ಸ್ವರೂಪ್ ಸಮ್ಜಲ್ಯಾರ್ ತಿಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಎಕ್ ವಾಟ್ ಉಕ್ತಿ ಜಾತಾ. ಹೆರ್ ಭಾಸಾಂಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ತಿಚೆರ್ ಪಡ್ಲಾ, ಹೆಂ ಖರೆಂ. ಪೂಣ್ ತಿಚೆಂಚ್ ಎಕ್ ಸ್ವರೂಪ್ ಆಸಾ, ಜಾಚೆ ವಿಶಿಂ ಚಡ್ ಸೊದ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ. ಸಂಶೊಧನಾ ವರ್ವಿಂ ಎಕ್ ವಿಶಯ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರೂಂಕ್ ಜಾತಾ. ಹೆಂಚ್ ಮನಾಂತ್ ದವ್ರೂನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣೀಂತ್ ಸಂಶೊಧನ್ ಕರ್‍ಚೊ ವಾವ್ರ್ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಹಾತಿಂ ಘೆತ್ಲಾ. ಹ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾ ವರ್ವಿಂ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾಳಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಗಿರೆಸ್ತಕಾಯ್ ಜಾಣಾ ಜಾಂವ್ಕ್ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಎಕ್ ಕಿರ್ಕೊಳ್ ಯತ್ನ್ ಕೆಲಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣೀಂತ್ ಅಸಲೊ ಸೊದ್ ಕರ್‍ಪಿ ಭೊವ್ ಥೊಡೆ ಕೊಂಕಣಿ ಪಂಡೀತ್ ಹ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಜಿಯೆಲ್ಲೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಅತಿಶಯ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ನಾ. ತಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂ ಹೆ ಪರಿಂ ಆಸಾತ್ ದೊ| ಜುಜೆ ಪೀರೆರಾ, ದೊ| ಒಲಿವೀನ್ಹೊ ಗೊಮಿಶ್, ದೊ| ಲುರ್ದೀನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ಆನಿ ದೊ| ರೊಕಿ ಮಿರಾಂದ. ತಾಂಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಮುಖಾರ್ ವ್ಹರೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ದಾಯ್ಜ್ ಲೊಕಾ ಮುಖಾರ್ ದವ್ರೂಂಕ್ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಯತ್ನ್ ಕೆಲಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಆನಿ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆ ಪ್ರಸ್ನ್ ಸುಟಾವೆ ಕರೂಂಕ್ ತಾಂಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ಟಾ.

ಹೆಂಚ್ ಮನಾಂತ್ ದವ್ರೂನ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲ್ಯಾ ರಾಮಾಯಣಾಚೆರ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರೂಂಕ್ ಹಾಂವೆಂ ಚಿಂತ್ಲೆಂ. ಕಾಂಯ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ವ್ಯಾಕರಣ್ ನಾ, ಉತ್ರಾವಳ್ ನಾ ವಾ ತಿಚೆಂ ಕಸ್ಲೆಂಚ್ ದರ್ಜೆದಾರ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಿತರ್‍ಕ್‌ವಾದ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಚಡ್ ಕರೂನ್ ಭಾವನಾತ್ಮಕ್ ರಿತಿನ್ ಅಸ್ಲೆ ವಾದ್ ಫುಡ್ ಕರೂಂಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮನಿಸ್ ಯತ್ನ್ ಕರ್‍ತಾ. ಪೂಣ್ ಹೆಚ್ ವಾದ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಆಮಿ ಫುಡ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ತಾಕಾ ಚಡ್ ಮಹತ್ವ್ ಆಸಾ. ಅಸಲೊ ವಾವ್ರ್ ದೊ| ಜುಜೆ ಪೀರೆರಾ ಆನಿ ದೊ| ಸುಮಿತ್ರ್ ಮಂಗೆಶ್ ಕತ್ರೆನ್ ಕೆಲ್ಲೊ. ದೊ| ಮಂಗೆಶ್ ಕತ್ರೆನ್ (೧೯೬೬) ‘ದ ಫೊರ್ಮೆಶನ್ ಒಫ್ ಕೊಂಕಣಿ’ ಆನಿ ದೊ| ಜುಜೆ ಪೀರೆರಾನ್ (೧೯೯೨) ಆಪ್ಲ್ಯಾ ‘ಲಿಟರರಿ ಕೊಂಕಣಿ’ ಹ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ಹೊ ವಾವ್ರ್ ಆದೀಂಚ್ ಕೆಲಾ. ತಾಂಚೊ ಹೊಚ್ ವಾವ್ರ್ ಫುಡೆಂ ವ್ಹರೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಖಾಶೆಲೆಪಣಾ ವಿಶಿಂ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ದಿಲಾಂ.

೧.೨. ಪ್ರಬಂಧಾಚಿ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ

ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ರಾಜವ್ಟೆ ಆದಿಂ ಕೊಂಕಣ್ ವಾಠಾರಾಂತ್, ಚಡ್ ಕರೂನ್ ಅಂತ್ರೂಜ್ ತೆ ಸಾಶ್ಟಿ ವಾಠಾರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಫುಲ್‌ಲ್ಲಿ ಆನಿ ಫಳೆಲ್ಲಿ. ಹೆಚ್ ಭಾಶೆಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಅರ್ಧಾಂತ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕಾಂಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಶಿಕ್ಪಾಕ್ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ಲ್ಯೊ. ಜುಚೆ ಪೀರೆರಾಚ್ಯಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯಾನ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಹೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಆಪ್ಲಿಚ್ ಎಕ್ ವಿಶೆಶತಾಯ್ ಆಸ್ಲಿ. ತಾಚೆ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ತೆ ಪೊರ್ನೆ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ರುಪಾಂ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಸಾತ್ ಪ್ರಮೂಖ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಹ್ಯೊ ಸಾತ್ ಪ್ರಮೂಖ್ ಬೊಲ್ಯೊ ಮ್ಹಣ್ಜೆ, ಸಾಶ್ಟಿ, ಬಾರ್ದೆಶಿ, ಅಂತ್ರುಜಿ, ಕಾರ್‌ವಾರಿ, ಕೊಡಿಯಾಳಿ, ಮಂಗ್ಳುರಿ ಆನಿ ಕೇರಳಿ. ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಕರೂಂಕ್, ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿಂ ರುಪಾಂ ಜಿಂ ಹ್ಯಾ ಸಾತೂಯ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಸಾತ್ ತಾಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ಚಿ ಗರಜ್ ಆಸಾ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕ್ ನವಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಘಡೊಂವ್ಕ್ ಜಾತಾ. ತೆ ಖಾತೀರ್ ಪೊನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆ ಜೆ ಮಜ್ಕೂರ್ ಸದ್ಯಾ ಉಪಲಬ್ಧ್ ಆಸಾತ್ ತಾಂಚೆರ್ ಸಂಶೊಧನ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೨).

ಹೀಚ್ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಹಾಂವೆಂಯ್ ಮಾಂಡ್ಲ್ಯಾ. ತಶೆಂಚ್ ದೊ| ರೊಕಿ ಮಿರಾಂದಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತಾಚೆರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣೀಂತ್ ಘೊಳ್ಚಿಂ ರುಪಾಂ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಸೊದ್ಚೊ ಯತ್ನ್ ಹಾಂವೆಂ ಹಾಂಗಾ ಕೆಲಾ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧). ಹೆಂಚ್ ಮನಾಂತ್ ದವ್ರೂನ್ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಕಾಂಯ್ ವಿಶಯ್ ಮಾಂಡ್ಲ್ಯಾತ್.

೧.೩. ಪ್ರಬಂಧಾಚೊ ಉದ್ದೇಶ್

ಆಧುನಿಕ್ ಕಾಳಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಸವ್ಲತಿ ಫಾವೊ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ತಿಕಾ ಎಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯೀಕ್ ಭಾಸ್ ಮ್ಹಣ್ ೧೯೭೫ ವರ್ಸಾ ಭಾರತೀಯ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾದಮಿಚಿ ಮಾನ್ಯತಾಯ್ ಮೆಳ್ಳಿ. ೧೯೮೭ ವರ್ಸಾ ತಿಕಾ, ಮರಾಠಿ ವಾಂಗ್ಡಾ ಗೊಂಯಾಂತ್ ರಾಜ್‌ಭಾಶೆಚೊ ದರ್ಜೊ ಫಾವೊ ಜಾಲೊ. ೧೯೯೨ ವರ್ಸಾ ತಿಕಾ ಭಾರತೀಯ್ ಸಂವಿಧಾನಾಚೆ ಆಟ್ವೆ ವಳೆರೆಂತ್ ಆಸ್ಪಾವ್ನ್ ತಿಕಾ ಸಂವಿಧಾನೀಕ್ ಮಾನ್ಯತಾಯ್ ಮೆಳ್ಳಿ. ಗೊಂಯ್, ಕರ್ನಾಟಕ, ಕೇರಳಾ ರಾಜ್ಯಾಂನಿ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಶಾಳಾಂನಿ ಆನಿ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಾಂನಿ ಕೊಂಕಣೀಚೆಂ ಶಿಕ್ಷಣ್ ಸುರು ಜಾಲೆಂ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಪರಿಶದೊ ಆನಿ ಸಮ್ಮೇಳನಾಂ ಭರ್‍ಲಿಂ. ಪೂಣ್ ಹ್ಯೊ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಬರ್‍ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಪಳೆತಾನಾ ಚಡ್ಸೊ ಲಕ್ಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆರೂಚ್ ವೆತಾ ಆನಿ ಭೊವ್ ಥೊಡೊ ಲಕ್ಷ್ ಆಮಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆರ್ ದಿತಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆರ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಎಕ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಸಾಧನ್.

ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಮ್ಹಣ್ಟಾನಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ಹ್ಯೊ ದೊನ್ ಗಜಾಲಿ ಉಗ್ಡಾಸ್ ದವರುಂಕ್ ಜಾಯ್. ಎಕ್, ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಮೆರೆನ್ ಜೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ. ದುಸ್ರೆಂ, ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆಂ ಜೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಹಾತ್‌ಬರ್‍ಪಾಂನಿ ಮೆಳ್ಟಾ. ಸುಭಾಗ್ಯಾನ್ ಹೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಜೆಂ ಆದಿಂ ಸಂಸಾರಭರ್ ವಿಸ್ತಾರುನ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಲೆಂ ಆನಿ ಜಾಚೆ ಮಜ್ಕೂರ್ ಯುರೊಪಾಂತ್ ಲೆಗೂನ್ ಪಾವಿಲ್ಲೆ, ತೆಂ ಆಯ್ಜ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಭಾರತಾಂತ್ ಲೆಗೂನ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಕಾಂಯ್ ಮಜ್ಕೂರ್ ದೆವನಾಗರೀಂತ್ ಲಿಪ್ಯಾಂತರೀತ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಕಶಿ ಘೊಳ್ಟಾಲಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕಾಂಚೆಂ ದಾಯ್ಜ್ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ತಾಂತುಂ ಆಯಿಲ್ಲೊ ಬದಲ್, ಹೆಂ ಸಗ್ಳೆಂ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಜಾತಾ. ತಶೆಂಚ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಹಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆ ಪರಸ್ ವೆಗ್ಳಿ ಮ್ಹಣ್ ದಾಕೊಂವ್ಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಎಕ್ ವಿಜ್ಞಾನೀಕ್ ಉಪಾಯ್ ಮೆಳ್ಟಾ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಹೊಚ್ ಉದ್ದೇಶ್ ಹಾಂವೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಸಾಂಬಾಳ್ಳಾ.

೧.೪. ಉಪ್ಕಾರಿಲ್ಲ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಚಿ ಪದ್ಧತ್

ವರ್ಣಾನಾತ್ಮಕ್ ಭಾಸ್ ವಿಜ್ಞಾನಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಭಾಶೆಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಹ್ಯಾ ಸ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಹೆ ಸ ಪಾಂವ್ಡೆ ಹೆ ಪರಿಂ ಆಸಾತ್ – ನಾದವಿಜ್ಞಾನ್(ಠಿhoಟಿeಣiಛಿs), ಸ್ವನೀಮವಿಚಾರ್(ಠಿhoಟಿoಟogಥಿ), ಪದ್ವಿಚಾರ್(moಡಿಠಿhoಟogಥಿ), ವಾಕ್ಯವಿಚಾರ್(sಥಿಟಿಣಚಿx), ಅರ್ಥವಿಜ್ಞಾನ್(semಚಿಟಿಣiಛಿs) ಆನಿ ವೆವ್ಹಾರೀಕತಾಯ್ (ಠಿಡಿಚಿgmಚಿಣiಛಿs). ನಾದ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆರ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ಆಮಿ ಸ್ವನಿಮಾಂಚೆರ್(ಠಿhoಟಿemes) ಲಕ್ಷ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಉತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ಆವಾಜಾಚೆರ್ ಆಮಿ ನಿಯಾಳ್ ಕರ್‍ತಾತ್. ಸ್ವನೀಮವಿಚಾರ್ ಮ್ಹಣ್ಟಾನಾ ಆಮಿ ಸ್ವನಿಮಾಂಚೊ ವಾಪರ್ ಎಕೆ ಭಾಶೆಂತ್ ವಾ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಕಸೊ ಜಾತಾ ಹಾಚೆರ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಪದ್ವಿಚಾರಾಂತ್ ಉತ್ರಾಂಚಿ ರಚನಾ ಕಶಿ ಜಾತಾ ಹೆಂ ಆಮಿ ಪಳೆತಾತ್. ವಾಕ್ಯವಿಚಾರಾಂತ್ ಆಮಿ ಎಕಾ ವಾಕ್ಯಾಚಿ ರಚನಾ ಕಶಿ ಜಾತಾ ಹೆಂ ಆಮಿ ಪಳೆತಾತ್. ಅರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಾಂತ್ ಉತ್ರಾಂಚೊ ಅರ್ಥ್ ಕಸೊ ಘೊಳ್ಟಾ ತಾಚೆರ್ ಆಮಿ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ವೆವ್ಹಾರೀಕತಾಯ್ ಪಳೆತಾನಾ ಆಮಿ ಎಕ್ ಉತರ್, ವಾಕ್ಯ್ ವಾ ವಾಕ್‌ಪ್ರಚಾರ್ ಎಕಾ ಸಂದರ್ಭಾಂತ್ ಕಸೊ ವೆವ್ಹಾರಾಂತ್ ಘೊಳ್ಟಾ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ಪಳೆತಾತ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣೀಚೆರ್ ಕರ್‍ಚ್ಯಾ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ಹಾಂವೆಂ ಪದ್‌ರಚನೆಚೆರ್ ಚಡ್ ಭರ್ ದಿಲಾ.

ಭಾಶೆ ವಿಶಿಂ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ರೂಪ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ವಿಶ್ಲೆಶಣಾಚಿ ಪದ್ಧತ್ ಎಕ್ ಭೋವ್ ಮೊಲಾಧಿಕ್ ಆನಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಕ್ ಪದ್ಧತ್. ಹಾಚೆ ವಿಶಿಂ ಹಾಂವೆಂ ಮುಕಾರ್ ವಿಸ್ತಾರಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ. ಹೀಚ್ ಪದ್ಧತ್ ವಾಪರುನ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾಳಾರ್ ಘೊಳ್ಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲಿಯಾಂನಿ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಜಾತಾ.

೧.೫. ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಆಸ್ಚೆ ವಿಶಯ್

ಮ್ಹಜೊ ಹೊ ಪ್ರಬಂಧ್ ಹಾಂವೆಂ ತೀನ್ ವಿಭಾಗಾಂನಿ ವಿಭಾಜಿತ್ ಕೆಲಾ. ಪಯ್ಲೊ ಆನಿ ನಿಮಾಣೊ ವಿಭಾಗ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಚಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನಾ ಆನಿ ಸೊಂಪ್ಣಿ. ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಂತ್ ಹಾಂವೆಂ ವಿಂಚ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಶಯಾಚೆರ್, ಪ್ರಬಂಧಾಚೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ವಿಶಿಂ, ಪ್ರಬಂಧಾಚೊ ಉದ್ಧೇಶ್, ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ವಾಪಿರಿಲ್ಲಿ ಪದ್ಧತ್, ಪ್ರಬಂಧಾಂತ್ ಮಾಂಡಿಲ್ಲೆ ವಿಶಯ್, ಪ್ರಬಂಧಾಚಿ ಮರ್ಯಾದಾ ಆನಿ ಹಾಂಗಾ ಪ್ರಯೊಗ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಖಾಶೆಲ್ಯಾ ವಿಜ್ಞಾನೀಕ್ ಉತ್ರಾವಳಿ ವಿಶಿಂ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ ದಿಲ್ಯಾ.

ದುಸ್ರೊ ವಿಭಾಗ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಚೊ ಮುಖೆಲ್ ಭಾಗ್. ಹಾಂತುಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳಿ ವಿಶಿಂ, ತಿಚಿ ತುಳಾ ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠಿ ಕಡೆ ಕರೂನ್ ಪೊನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ಖಾಶೆಲ್‌ಪಣಾಂ ಹ್ಯಾ ಅವಸ್ವರಾಂತ್ ದಿಲ್ಯಾಂತ್. ಚವ್ತ್ಯಾ ಅವಸ್ವರಾಂತ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲಿಯಾಂನಿ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಕಸೊ ಆಸಾ ತೆಂ ಹಾಂವೆಂ ನಿಯಾಳ್ಳಾಂ. ನಿಮಾಣ್ಯಾ ಅಧ್ಯಾಯಾಂತ್ ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಕರ್‍ಚೊ, ಹ್ಯಾ ಸೊಧಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಸಲಿ ನವಿ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ ಜೊಡ್ಲ್ಯಾ ಆನಿ ಮುಖಾರ್ ಕಸಲೆಂ ಸಂಶೊಧನ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ ತೆ ವಿಶಿಂ ದಿವ್ನ್ ಹೊ ಪ್ರಬಂಧ್ ಸೊಂಪಯ್ಲಾ.

೧.೬. ಪ್ರಬಂಧಾಚಿ ಮರ್ಯಾದಾ

ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಎಕ್ ವಿಸ್ತಾರ್ ವಿಶಯ್. ಹಾಂತುಂ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಆಟಾಪ್ತಾತ್. ತ್ಯೊ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಹಾಂಗಾಂ ದಿಂವ್ಕ್ ನಾಂತ್. ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಆನಿ ತಿಚ್ಯಾ ಮೊಡಿಂಚೆರ್ ಲೆಗೂನ್ ಕಸಲೊಚ್ ನಿಯಾಳ್ ಹಾಂವೆಂ ಹಾಂಗಾ ಕರುಂಕ್ ನಾ. ಫಕತ್ ಎಕ್ ವಳೆರಿ ಕರುನ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ಎಕ್ ಖೊಲಾಯ್ ಯೆಂವ್ಚೆ ಖಾತೀರ್ ಹಾಂವೆಂ ತಾಂಚೊ ಉಲ್ಲೆಖ್ ಕೆಲಾ. ಮ್ಹಜೆ ಆದಿಂ ದೊ. ರೊಕಿ ಮಿರಾಂದಾನ್ (೨೦೧೧) ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಾಚೀನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತಾ (ಮಹಾಭಾರತ್) ಪುಸ್ತಕಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಖಂಡಾಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಗರ್ಜೆಚ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಹಾಂವೆಂ ಹಾಂಗಾ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ಆಟಾಪ್ಲ್ಯಾತ್.

೧.೭. ಖಾಶೆಲಿ ವಿಜ್ಞಾನಿಕ್ ಉತ್ರಾವಳ್

ಕೊಂಕಣಿ ಪಾರಿಭಾಶೀಕ್ ಉತ್ರಾವಳ್ ಹಾಲೀಂಚ್(ಆಯ್ಲೆವಾರ್) ತಯಾರ್ ಜಾಲ್ಯಾ. ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ಉತ್ರಾವಳೀಚೊ ವಾಪರ್ ಲೆಗೂನ್ ಹಾಲೀಂಚ್ ಸುರು ಜಾಲಾ. ಹೆಂಚ್ ಮನಾಂತ್ ದವರುನ್ ಕಾಂಯ್ ಕಡೆ ಹೆರ್ ಭಾರತೀಯ್ ಭಾಸಾಂನಿ ಜಿ ವೆಗ್ಯಾನಿಕ್ ಉತ್ರಾವಳ್ ಆಸಾ, ತಿ ಹ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ಲೆಗೂನ್ ಉಪ್ಕಾರ್‍ಲ್ಯಾ. ಹೆಂ ಕರ್‍ತಾನಾ ತೊಮಾಸ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ಕೇಂದ್ರಾನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲಿ ‘ಕೊಂಕಣಿ ಪಾರಿಭಾಶೀಕ್ ಉತ್ರಾವಳ್ (ಂಟmeiಜಚಿ & ಓಚಿiಞ, ೧೯೯೪) ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶಾ ಮಂಡಳಾನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲಿ ‘ಕಾರ್ಬಾರಿ ಕೊಂಕಣಿ’ (ಭಾವೆ & ಪರೆಯೆಕಾರ್, ೧೯೯೯) ಖೂಬ್ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ಲಿ. ಹ್ಯಾ ಆಖ್ಖ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ಜಂಯ್ ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ಲ್ಯಾ ಥಂಯ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಉತ್ರಾಂ ಹಾಂವೆಂ ವಾಪರ್‍ಲ್ಯಾಂತ್.

೨. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್

ಜರಿ ಆಟ್ವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಉಗಮ್ ಜಾಲೊ, ಚಡ್‌ಶಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಪಂದ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತುಚ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಮಜ್ಗತಿಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳಿಲ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ತಶೀಂಚ್ ಹಾತ್‌ಬರ್‍ಪಾಂ. ಹೆಂ ಚಡ್ ಕರುನ್ ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆಸಾ. ಪೂಣ್ ಕಾಂಯ್ ದಸ್ತಾವೆಜ್ ಕಾಂದ್ವಿ ವಾ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆನಿ ಕೇರಳಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಕೊಚೀಂತ್ ಎಕ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ್ (೧೬೭೫) ಆಮ್ಕಾಂ ದೆವನಾಗರೀಂತ್ ಲೆಗುನ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ತ್ಯಾಚ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಲಾಗಿಂ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ಮಾನಾದಿಕ್ ವಿಲಿಯಮ್ ಕೆರೀನ್ ಭಾಶಾಂತರ್ ಕರುನ್ ಘೆತಿಲ್ಲೆಂ ದೆವನಾಗರಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಪವಿತ್ರ್ ಪುಸ್ತಕ್ ವಾ ‘ಬಾಯ್ಬಲ್ (೧೮೧೮) ಲೆಗುನ್ ಹಾಂತುಂ ಆಟಾಪುಂಕ್ ಜಾತಾ, ಜರಿ ತೆಂ ಉಪ್ರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆಂ. ಮಾಗಿರ್ ೧೬೮೪ ವರ್ಸಾ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಅಧಿಕೃತ್ ಬಂದಿ ಘಾಲಿ. ಪರತ್ ಎಕುಣಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಅರ್ಧಾಂತ್, ೧೮೯೨ ವರ್ಸಾ ಪುಣ್ಯಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಪರ್ತುನ್ ಎಕಾ ನವ್ಯಾಚ್ ರುಪಾರ್ ಫುಲೊಂಕ್ ಸುರು ಜಾಲಿ. ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಬ್ರೂನ್ ದ ಸೌಜಾಚ್ಯಾ ‘ಉದೆಂತೆಚೆಂ ಸಾಳಕ್ ನೆಮಾಳೆಂ ಥಾವ್ನ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಸುರು ಜಾತಾ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೮೯). ಹಿ ಚಡ್ ಕರುನ್ ಬಾರ್ದೆಶಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಮಾಗಿರ್ ಶೆಣೈ ಗೊಂಯ್‌ಬಾಬ್ ತಸಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ವಿರಾನ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್ ಅಂತ್ರುಜಿ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆನಿ ಮುಂಬಯ್ ರಾಬಿತೊ ಕರ್‍ತಲ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರ್‌ಕಾರಾಂನಿ ಮಂಗ್ಳುರಿ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚುಂಕ್ ಸುರು ಕೆಲೆಂ. ಅಶೆಂ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ವಿಸ್ತಾರ್‍ಲಿ.

೨.೧. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳಿಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್

ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಸುಮಾರ್ ಆಟ್ವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಿ ಪ್ರಕೃತಾ ಥಾವ್ನ್ ಏಕ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಆಯ್ಲಿ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೨). ಇಕ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ತಿಚಿಂ ತೊಂಡ್ಪಾಶಿಂ ರುಪಾಂ ತಿಚೆ ಖಾಶೆಲೆ ಉತ್ರಾವಳಿಂತ್, ಸಾಂಗ್ಣ್ಯಾಂನಿ, ವಾಕ್‌ಪ್ರಾಚಾರಾಂತ್ ಬಿ ದಿಸೊನ್ ಯೆತಾಲಿಂ. ಇಕ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಕರ್ನಾಟಕಾಚ್ಯಾ ಹಾಸನ್ ಜಿಲ್ಲ್ಯಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಶ್ರಾವಣಬೆಲಗೊಳಾಚ್ಯಾ ಜೈನ್ ಗೊಮಟೆಶ್ವರ್ ಬಾಹುಬಳೀಚ್ಯಾ ಪಾಂಯಾಂ ಮುಳಾಂತ್ ತಮೀಳ್ ಆನಿ ಕನ್ನಡ ಭಾಶೆ ಸಾಂಗಾತಾಚ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ದೊನ್ ವಳಿ ಆಮ್ಕಾಂ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಕೊಂಕಣಿಚಿ ಖಾಶೆಲಿ ಪರಂಪರಾ ವಾಪರುನ್ ತೆರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಮರಾಠಿ ಬರೊವ್ಪ್ಯಾಂನಿ ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರಿ ಆನಿ ಲೀಳಾಚರಿತ್ರ ತಸಲೆ ಗ್ರಂಥ್ ರಚ್ಲೆ. ಹಾಕಾ ಕಾರಣ್ ಇತ್ಲೆಂಚ್ ಕಿ, ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ರುಪಾಂ ಆಜುನೂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್, ಜಿಂ ಆಧುನಿಕ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ನಪಂಯ್ಚ್ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್. ಆನಂದ್ ನಾಡಕರ್ಣೀಂಚ್ಯಾ ‘ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರೀತೀಲ್ ಶಬ್ದಾಂಚಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲೀತ್ ಶೊಧ್ ಹ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂತ್ ಅಸ್ಲೆ ಜಾಯ್ತೆ ಪುರಾವೆ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೯೬). ಜುಜೆ ಪಿರೇರಾಚ್ಯಾ ಸಂಶೊಧನಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಲೋಕ್‌ವೆದಾಂತ್ಲಿಂ ಗಿತಾಂ ಬಾರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸೊಮಶೇಕರ್ ತಿಸ್ರ್ಯಾಚೆ ರಾಜ್ವಟೆ ವೆಳಾರ್ ಘಡಿಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಅಭಿಲಾಶಿತಾರ್ಥಚಿಂತಮಣಿ’ ಕೃತಿಂತ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಹಾಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್ ಹಾಲಾಚ್ಯಾ `ಗತಸ್ಪತಸ್ತಿ’ಂತ್ ಜಾಲೊ. ತೆರಾವ್ಯಾ ಆನಿ ಚೊವ್ದಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚೆ ಮಧೆಗತ್ ನಾಮ್ದೆವಾಚೆ ಕೃತೀಂತ್ ಎಕೆ ಗವ್ಳಣೀನ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಾಂಗಿಲ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ರಾಮಾಯಣಾಚ್ಯೊ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಲೆಗೂನ್ ಹ್ಯಾಚ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಪಂಡಿತಾಂನಿ ರಚಿಲ್ಲ್ಯೊ ಆಸ್ತಾ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೮೯).

೧೫೧೦ ವರ್ಸಾ ಗೊಂಯ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಚ್ಯಾ ಶೆಕಾ ಖಾಲ್ ಆಯ್ಲೆಂ. ಪಯ್ಲೆಂ ತಾಂಣಿ ಥಳಾವ್ಯಾ ಮುಖೆಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಗೊಂಯ್ ಶಾರ್ ಜಿಖ್ಲೆಂ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ೧೫೪೩ ವರ್ಸಾ ಬಿಜಾಪುರ್‍ಚ್ಯಾ ಸುಲ್ತಾನಾನ್ ಬಾರ್ದೆಸ್ ಮ್ಹಾಲ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟ್ ಮ್ಹಾಲ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಕ್ ಶಾಂತಿ ಕರಾರಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ದಿಲೆ (ಃhಚಿve, ೨೦೧೪). ಅಶೆಂ ತೀಸ್ವಾಡಿಂತ್, ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಚಿ ರಾಜ್ವಟ್ ಸುರು ಜಾಲಿ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಕಿತ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಸ್ಲೆಂ ತೆಂ ಸಾಂಗೊಂಕ್ ಆಮ್ಚೆ ಲಾಗಿಂ ಘಟ್ ಪುರಾವೆ ನಾಂತ್. ಕ್ರಿಸ್ತಿ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕಾಂನಿ ತಿ ಭಾಸ್ ಶಿಕ್ಚೆ ಖಾತಿರ್ ಸಾಶ್ಟೀಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಪಂಡಿತಾಂಚೊ ಆಧಾರ್ ಘೆತ್ಲೊ. ತ್ಯಾ ಪಂಡಿತಾಂನಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತಾಚ್ಯೊ ಕಾಣ್ಯೊ ಸಾಂಗ್ಲ್ಯೊ, ಜ್ಯೊ ತಾಂಣಿ ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಬರೊವ್ನ್ ಕಾಡ್ಲ್ಯೊ. ೧೫೫೬ ವರ್ಸಾ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆಶಿಯಾ ಖಂಡಾಚೊ ಪಯ್ಲೊ ಛಾಪ್ಖಾನೊ ತಾಂಣಿ ಸ್ಥಾಪ್ಲೊ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಹಾಡ್ಲಿಂ. ಹಾಂತುಂ ವಿದೇಶಿ ತಶೆಂಚ್ ದೇಶಿ ಕೊಂಕಣಿ ಪಂಡಿತಾಂಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್ ಆಸಾ. ಆಂದ್ರೆ ವಾಜ್ ನಾಂವಾಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ತರ್ಣಾಟ್ಯಾನ್ ವಿದೆಶಿ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕಾಂಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಶಿಕೊಂವ್ಚೆ ಖಾತಿರ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ವ್ಯಾಕರಣ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲೆಂ. ಹಾಚೆರ್ ಆಧಾರೂನ್ ಮಾಗಿರ್ ತೊಮಾಸ್ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ನಾಂವಾಚ್ಯಾ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಪಾದ್ರಿನ್ ದುಸ್ರೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ವ್ಯಾಕರಣ್ ಪುಸ್ತಕ್ ರಚ್ಲೆಂ, ಜೆಂ ೧೬೪೦ ವರ್ಸಾ ತಾಚ್ಯಾ ಮರ್ಣಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮಿಶನರೀಂನಿ ಛಾಪೂನ್ ಕಾಡ್ಲೆಂ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೮೯). ಹ್ಯಾ ವಾವ್ರಾಂತ್ ಹೆನ್ರಿಕ್ ಹೆನ್ರಿಕಿಶ್, ಜುವಾಂವ್ ದ ಸಾಂ ಮಾತಿಯಾಶ್, ಕಾರೆಲ್ ಪ್ರಿಕ್ರಿಲ್ ಆನಿ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಸಿಮಾಂವ್ ಆಲ್ವಾರಿಶ್ ತಶೆಂಚ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲ್ಯಾ ಫಿರಂಗಿ ಗಾಶ್ಪಾರ್ ದ ಸಾಂ ಮಿಗೆಲ್ ಹಾಂಣಿ ಆಪ್ಲೆಂ ಯೊಗ್ದಾನ್ ದಿಲಾಂ. ತಾಚೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಜೆಜ್ವಿತ್, ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಆನಿ ದೊಮಿನಿಕಾನ್ ಮಠ್ವಾಶಿ ಪಾದ್ರಿಂನಿ ಸಾಬಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕೊಶ್, ಗ್ರಂಥ್ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚ್ಲೆಂ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆ ಸುಮಾರ್ ಸಾತ್ ಶಬ್ದಕೊಶ್ ಆಸಾತ್. ಸಂಸಾರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಗಡ್ ವಿಂಗಡ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯಾಂತ್ ತೆ ಆಸಾತ್ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೬). ತೆ ಭಾಯ್ರ್ ಮಿಶನರಿ ಬರ್‍ಪಾಂ ಚಡ್ ಕರುನ್ ದೊತೊರ್ನಿಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಪ್ರಸ್ನೊತ್ತರಿ ರುಪಾರ್, ಸಾಂತಾಂ ಭಕ್ತಾಂಚೆಂ ಜಿವಿತ್, ವಾಂಜೆಲಾಂಚಿಂ ಥೊಡಿಂ ಭಾಶಾಂತರಾಂ, ಭಕ್ತಿ ಪ್ರಬಂಧಾಂ ಆನಿ ಶೆರ್ಮಾಂವ್ ವಾ ಧರ್ಮೊಪದೆಶ್ ಹಾಂತುಂ ಆಟಾಪ್ತಾತ್. ತಾಂಣಿ ಹೆ ಗ್ರಂಥ್ ಚಡ್ ಕರುನ್ ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ರಚಿಲ್ಲೆ. ಹಾಕಾ ಎಕೂಚ್ ಆಡ್ವಾದ್, ಫ್ಲೊಸ್ ಸಾಂಕ್ತೊರುಮ್ ಹೊ ಗ್ರಂಥ್, ಜೊ ಹಳೆಕನ್ನಡ ವಾ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆಸಾ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೬).

ಗೊಂಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ಕೊಚ್ಚಿಂತ್ ತೀನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಪಂಡಿತಾಂನಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ‘ಹೊರ್ಟಸ್ ಇಂಡಿಕಸ್ ಮಲಾಬಾರಿಕಸ್ ಜೆಂ ಎಕಾ ಡಚ್ ಜಾಣಾರ್ ಹೆನ್ರೀಕುಸ್ ಫಾನ್ ರೆಡಾನ್ ೧೬೭೮ ಆನಿ ೧೬೯೩ ವರ್ಸಾ ಮಜ್ಗತಿಂ ಛಾಪೂನ್ ಕಾಡಿಲ್ಲೆಂ. ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ರಾವಿಲ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಗೊಂಯ್ಕಾರ್ ಪಾದ್ರಿನ್ ಜೊಕಿಂ ದೆ ಮಿರಾಂದಾನ್, ‘ರಿಗ್ಲೊ ಜೆಜು ಮಳ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಏಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾವ್ಯ್ ಸುಮಾರ್ ೧೭೮೦ ವರ್ಸಾಂ ರಚ್ಲೆಂ. ದೊ. ಜುಜೆ ಪಿರೇರಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಇತ್ಲ್ಯಾನ್ ಪೊರ್ನೆ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಯೂಗ್ ಸೊಂಪ್ತಾ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೬). ಹಾಂಗಾ ಏಕ್ ಖಾಶೆಲಿ ಗಜಾಲ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಿನೂಯ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂನಿ, ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಮೆರೆನ್ಚೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ವ್ಯಾಕರಣ್ ಸರಿ ಸುಮಾರ್ ಏಕ್ ಸಾರ್ಕೆಂಚ್ ಆಸಾ. ತಾಚಿ ತುಳಾ ಕೊಂಕಣಿ ಲಾಗಿಂ ಆಸ್ಚೆ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆ ಕಡೆ ಕರುನ್ ಕೊಂಕಣಿಚಿ ವಿಶೆಶತಾಯ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಜಾತಾ.

೨.೨. ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಪೊರ್ನಿ ಮರಾಠಿ – ಎಕ್ ತುಳಾ

ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಜಲ್ಮ್ ಆಟ್ವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಿ ಪ್ರ್ರಾಕೃತಾಚ್ಯಾ ಏಕಾ ಫಾಂಟ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಜಾಲೊ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ದುಸ್ರ್ಯಾ ಫಾಂಟ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಮರಾಠಿ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಆಯ್ಲಿ. ಉತ್ತರ್ ಭಾರತಾ ಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ಜಮಾತಿ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಾಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಚೆ ಜಿಬೆರ್ ಘೊಳ್ಚೆ ಭಾಶೆ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಉಪ್ಜಲಿ. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಜಲ್ಮಾ ಥಾವ್ನ್‌ಚ್ ತಿ ದ್ರಾವಿಡಿ ಭಾಸಾಂಚ್ಯಾ ಸಂಪರ್ಕಾಂತ್ ಆಯ್ಲಿ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ಫಾರ್ಶಿ, ಅರ್ಬಿ ಆನಿ ತುರ್ಕಿ ಭಾಸಾಂ ಕಡೆ ತಿಚೊ ಸಂಪರ್ಕ್ ಜಾಲೊ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಗ್ರಾಂಥೀಕ್ ರೂಪ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರೀಂತ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಂತ್ ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರಾನ್ ಭಗವತ್ ಗೀತೆಚೊ ಸಾರ್ ಹ್ಯಾ ಗ್ರಂಥಾಂತ್ ದಿಲಾ. ರಾಜಕೀಯ್ ಆಸ್ರೊ ಮೆಳಿಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಆನಿ ಆಪ್ಲೆಚ್ ಭುಯೆಂತ್ ತಿಚಿ ವಾಡಾವಳ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲ್ಯಾನ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಸ್ ಚಡ್ ವೆಗಾನ್ ಫುಲ್ಲಿ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರೀಚ್ಯಾ ಶಬ್ದಭಾಂಡಾರಾಚಿ ತುಳಾ ದಿಯೆಗ್ ರಿಬೈರಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಕೊಶಾ ಕಡೆ ಕರುನ್ ಹಾಂಗಾ ಕೆಲಾ.

ಹಾಂಗಾ ನೊಂದ್ ಘೆಂವ್ಚ್ಯೊ ತಸ್ಲ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಗಜಾಲಿ ದಿಸ್ತಾತ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠೀಚೆ ಉತ್ರಾವಳೀಂತ್ ಚಡ್‌ಸೊ ಫರಕ್ ನಾ. ಕಾಂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಉತ್ರಾಂ ಜಿಂ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಮೆಳ್ನಾಂತ್ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಹ್ಯಾ ದೊನೂಯ್ ಕೊಶಾಂನಿ ಆಸಾತ್. ತಸಲ್ಯಾ ಸಮಾನ್ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ದೆಖಿ ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಯಾತ್. ಅಂತ್ (eಟಿಜ), ಅಂಧಾರ್ (ಜಚಿಡಿಞಟಿess), ಅವ್ಕಾಳ್ (uಟಿಣimeಟಥಿ), ಅಖರ್ (ಟeಣಣeಡಿ), ಉದರ್ (ತಿomb), ಖಾಂಡೆಂ (sತಿoಡಿಜ), ಚಾಂಗ್ (gooಜ), ತಂವ್ (ಣhಚಿಣ ಣime), ದ್ರವೆಂ (ಣಡಿeಚಿsuಡಿe, ತಿeಚಿಟಣh), ನಿರ್ಲೆಪ್ (ಠಿuಡಿe), ಪೆಂಟ್ (mಚಿಡಿಞeಣ), ಭಾಕ್ (sಠಿeeಛಿh), ಶೀಂಸ್ (heಚಿಜ), ಸೊಮ್ (mooಟಿ), ಇತ್ಯಾದಿ.

ತಶೆಂಚ್ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ ಜಿಂ ಆದಿಂ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆನಿ ಮರಾಠಿಂತ್ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಉತ್ರಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾಲಿಂ ಆಜ್ ತಿಂ ಎಕಾಂತ್ ಆಸಾತ್ ದುಸ್ರ್ಯಾಂತ್ ನಾಂತ್. ದೆಖೀಕ್, ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಹೆರ್ (oಣheಡಿ), ಗರ್ಬು (ತಿomb), ಘಾಂಸು (mouಣhಜಿuಟ), ಜಗು (ತಿoಡಿಟಜ), ದಾದುಲೊ (mಚಿಟಿ, husbಚಿಟಿಜ), ಬೊಲು (ತಿoಡಿಜ), ಪರಿಮಳು (ಜಿಡಿಚಿgಡಿಚಿಟಿಛಿe), ಮುಕುಟು (ಛಿಡಿoತಿಟಿ), ಉದ್ಕಂ (ತಿಚಿಣeಡಿ) ಆಜುನೂಯ್ ಸಾಮನ್ಯ್ ರಿತಿನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಆಧುನಿಕ್ ರುಪಾರ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಪೂಣ್ ಮರಾಠಿಂತ್ ತಿಂ ಫಕತ್ ಗ್ರಾಂಥೀಕ್ ರುಪಾರ್ ವಾಪರ್‍ತಾತ್. ದೊ| ವಿ. ಪಿ ಚವ್ಹಾಣಾ (೧೯೨೪) ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರಾನ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ಜಾಯ್ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ವಾಪರ್‍ಲಿಂ ಜಾಂಚೊ ವಾಪಾರ್ ಆಜ್ ಆಧುನಿಕ್ ಮರಾಠಿಂತ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರಾಚೆ ಕೃತಿ ಸುಮಾರ್ ತೀನ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ರಿಬೈರಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಕೊಶ್ ರಚ್ಣೆಚೆಂ ಕಾಮ್ ಸುರು ಕೆಲ್ಲೆಂ. ತರಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಉತ್ರಾವಳಿಂನಿ ಜಾಯ್ತೆಂ ಸಾರ್ಕೆಪಣ್ ದಿಸ್ತಾ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚಿ ಮರಾಠಿ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ತುಳಾ ಕರುನ್ ಪ್ರೊ| ಲುರ್ದಿನ್ (೨೦೧೮b) ತೀನ್ ಶಕ್ಯತಾಯೊ (ಠಿossibiಟiಣies) ಮಾಂಡ್ಟಾ. ಪಯ್ಲಿ ಶಕ್ಯತಾಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ದೊನ್ ವಿಂಗಡ್ ಪ್ರಕೃತಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಉಬ್ಜಲ್ಯಾತ್. ಪಯ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಉಬ್ಜಲಿ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ತೀನ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಮರಾಠಿ ಉಬ್ಜಲಿ. ದುಸ್ರಿ, ಕೊಂಕ್ಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಎಕಾಚ್ ಪ್ರಕೃತಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಉಬ್ಜಲ್ಯಾತ್, ಪೂಣ್ ದೊನ್ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾರ್. ತಿಸ್ರಿ, ಮರಾಠಿ ಭಾಸ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆ ಥಾವ್ನ್ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಆಯ್ಲಿ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಜಾಣಾ ಜಾಂವ್ಕ್ ರಿಬೈರಾಚೊ ಕೊಶ್ ಆನಿ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ತಮಿಳ್ ನಾಡುಂತ್ಲ್ಯಾ ತಾಂಜಾವ್ರ್ ಗಾಂವಾಂತ್ ರಚಿಲ್ಲ್ಯಾ ತಾಂಜಾವ್ರಿ ಕೊಶಾ ಕಡೆ ಸರ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚೊ ಹೊ ಪಯ್ಲೊ ಕೊಶ್. ಅಶೆಂ ಪಯ್ಲೊ ಸಗ್ಳೊ ಕೊಂಕಣಿ ಕೊಶ್ ೧೫೭೦ ವರ್ಸಾ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ರಚ್ಲೊ, ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಂತ್ ತಸಲೊ ಕೊಶ್ ತಾಂಣಿ ೧೬೭೦ ವರ್ಸಾ ರಚ್ಲೊ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ರಿಬೈರಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಕೊಶಾಂತ್ ಪಂದ್ರಾ ಹಜಾರಾಂ ವಯ್ರ್ ಉತ್ರಾಂ ಆಸಾತ್. ತಾಂಜಾವ್ರಿ ಮರಾಠಿ ಕೊಶಾಂತ್ ಸುಮಾರ್ ಧಾ ಹಜಾರ್ ಉತ್ರಾಂ ಆಸಾತ್. ಹ್ಯಾ ದೊನೂಯ್ ಕೊಶಾಂನಿ ಫಕತ್ ದೆಡ್ ಹಜಾರ್ ಸಮಾನ್ ಉತ್ರಾಂ ಆಸಾತ್. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಸೊ ಆಪ್ಲೆ ವೆಗ್ಳೆಚ್ ದಿಶೆನ್ ವೆಚೆ ವಾಟೆರ್ ಆಸ್ಲ್ಯೊ ದೊನ್ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಭಾಸೊ ಮ್ಹಳೆಂ ಹಾಂಗಾ ದಿಸ್ತಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆನಿ ಮರಾಠಿಂತ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ಸಮಾನ್ ಉತ್ರಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ದೆಖೀಕ್, ಆಜಿ (gಡಿಚಿಟಿಜmoಣheಡಿ), ಅಳ್ಣಿ (sಚಿಟಣಟess), ಕಟಕ್ (ಚಿಡಿmಥಿ), ಕಾಂಕಣ್ (bಚಿಟಿgಟe), ಕಿರ್ಡುಂ (sಟಿಚಿಞe), ಗುಫಾ (ಛಿಚಿve), ಘಾವ್ (ತಿouಟಿಜ), ಕೊಡ್ (ಟeಠಿಡಿosಥಿ), ಜಾಣೀವ್ (ಞಟಿoತಿಟeಜge), ತಾಕ್ (buಣಣeಡಿmiಟಞ), ಧಂಯ್ (ಛಿuಡಿಜ), ಬಿಡಾರ್ (ಟoಜgiಟಿg), ರುಪ್ಡೆಂ (mಚಿsಞ), ಮೊತಿಂ (ಠಿeಚಿಡಿಟ), ಶಿಂಗುರು (ಟiಣಣಟe ಚಿss), ಸೈತ್ (ಚಿಟso), ಸಮೊರ್ (iಟಿ ಜಿಡಿoಟಿಣ oಜಿ), ಸೊಯ್ರೀಕ್ (ಡಿeಟಚಿಣive, ಞiಟಿshiಠಿ), ಇತ್ಯಾದಿ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ತೊಚ್ ತಾಂಜಾವ್ರ್ ಕೊಶ್ ಬಾರೀಕಸಾಣೆನ್ ಪಳೆತಾನಾ ಮಾಗಿರ್‍ಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಸಮಾನ್ ಉತ್ರಾಂಚಿಂ ದೊನ್ ವೆಗ್ಳಿಂ ರುಪಾಂ ಜಾಲ್ಲಿಂ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಾತ್. ಹಾಂಗಾ ಪಯ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಉತರ್ ದಿಲಾಂ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ಮರಾಠಿ ಉತರ್. ದೆಖಿಕ್, ಆಜೊ ಆನಿ ಆಜಾ (gಡಿಚಿಟಿಜಜಿಚಿಣheಡಿ), ಅಜ್ಞಾನು ಆನಿ ಅಜ್ಞಾನ್ (igಟಿoಡಿಚಿಟಿಛಿe), ಆಮೊಲಿಕು ಆನಿ ಆಮೊಲಿಕ್ (ಠಿಡಿeಛಿious), ಉಣಾವ್ ಆನಿ ಉಣೀವ್ (sಛಿಚಿಡಿಛಿiಣಥಿ), ಅಂತು ಆನಿ ಅಂತ್ (eಟಿಜ), ಕಾಳು ಆನಿ ಕಾಳ್ (ಣime), ಕಾಯ್ಳೊ, ಕಾವ್ಳೊ ಆನಿ ಕಾವ್ಳಾ (ಛಿಡಿoತಿ), ಕೆಂಸು ಆನಿ ಕೆಸ್ (hಚಿiಡಿ), ಕೊಂಪ್ರು ಆನಿ ಕೊಪರ್ (eಟboತಿ), ಗಡು ಆನಿ ಗಡ್ (bouಟಿಜಚಿಡಿಥಿ), ಗೊಂವ್ಳೊ ಆನಿ ಗೌಳಿ (sheಠಿheಡಿಜ), ಘಟ್ಟಿ ಆನಿ ಘಟ್ (sಣಡಿoಟಿg), ಜಗು ಆನಿ ಜಗ್ (uಟಿiveಡಿse), ತಾಪು ಆನಿ ತಾಪ್ (ಜಿeveಡಿ), ದಾಟು ಆನಿ ದಾಟ್ (ಣhiಛಿಞ), ಪಾಉಸು ಆನಿ ಪಾಊಸ್ (ಡಿಚಿiಟಿ), ಪಾಡುವೊ ಆನಿ ಪಾಡ್ವೊ (ಜಿiಡಿsಣ ಜಚಿಥಿ ಚಿಜಿಣeಡಿ ಟಿeತಿ mooಟಿ), ಪಣ್ಸು ಆನಿ ಫಣಸ್ (ರಿಚಿಛಿಞಜಿಡಿuiಣ), ಮೆಕ್ಳೊ ಆನಿ ಮೊಕ್ಳಾ (ಜಿಡಿee), ಲಾಂಬು ಆನಿ ಲಾಂಬ್ (ಟoಟಿg), ಲೊಂಚು ಆನಿ ಲಂಚ್ (bಡಿibe), ಹಿಶೆಬು ಆನಿ ಹಿಶೊಬ್ (ಚಿಛಿಛಿouಟಿಣ), ಹುಶಾರು ಆನಿ ಹುಶಾರ್ (vigiಟಚಿಟಿಣ, ಚಿಟeಡಿಣ), ಇತ್ಯಾದಿ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಜಿಂ ನಾಮಾಂ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಇ, ಉ ಆನಿ ಒ-ಕಾರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾತ್, ತಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ನಾಮಾಂಚೆಂ ಲಿಂಗ್ ವಳ್ಖೂಂಕ್ ಜಾತಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಹೆಂ ಎಕ್ ಖಾಶೆಲೆಂಪಣ್. ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠೀಂತ್ ಲೆಗೂನ್ ಅಶೆಂಚ್ ಘೊಳ್ಟಾಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ತಾಂಜಾವ್ರಚೊ ಕೊಶ್ ಎಕ್ ಪುರಾವೊ. ದೆಖಿಕ್, ಆಜಿ (ಣoಜಚಿಥಿ), ಇತುಲೆಂ/ ಇತುಕೆಂ (ಣhis muಛಿh), ಕೊಣು (ತಿho), ಕಾತ್ರಿ (sಛಿissoಡಿs), ದೊನಿ (ಣತಿo), ಕೆಳಿ (bಚಿಟಿಚಿಟಿಚಿ ಠಿಟಚಿಟಿಣ), ಚಿಟಿ (ಟeಣಣeಡಿ), ಜಣಿ (ಜಿemiಟಿiಟಿe ಠಿeoಠಿಟe), ದೂಖಿ (ಠಿಚಿiಟಿ), ಭಿತ್ರಿ (iಟಿsiಜe), ರಾಶಿ (ಛಿoಟಟeಛಿಣioಟಿ), ರಾತಿ (ಟಿighಣ), ಬಂದ್ಡಿ (ರಿಚಿiಟ), ವಾತಿ (ಛಿಚಿಟಿಜಟe), ವಳ್ಖಿ (ಚಿಛಿquಚಿiಟಿಣಚಿಟಿಛಿe), ಶಿಂವ್ಣಿ (ಟಿeeಜಟe ತಿoಡಿಞ) ಇತ್ಯಾದಿ. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್, ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೊಚೀಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲಿಯಾಂನಿ ಹಿಂ ರುಪಾಂ ಆಜುನುಯ್ ಆಸಾತ್ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ತೆರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚೆ ಮರಾಠಿಂತ್ ಆನಿ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಚಾರ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂಚೊ ಫರಕ್ ಆಸಾ. ಪೂಣ್ ಉತ್ರಾವಳ್ ಲಾಗಿಂ ಲಾಗಿಂ ಜುಳ್ಟಾ ಆನಿ ರೂಪ್‌ವಿನ್ಯಾಸಾಂತ್ ಹಿಂ ಪ್ರಾಚೀನ್ ರುಪಾಂ ಆಜುನುಯ್ ಆಸಾತ್. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್, ಜ್ಞಾನೆಶ್ವರಾನ್ ತೆರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಜೆನ್ನಾ ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರಿ ಘಡ್ಲಿ, ತವಳ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಜಲ್ಮುನ್ ತೀನ್ ಶೆಂಕ್ಡೆ ತರಿ ಜಾಲ್ಲೆ. ತಶೆಂಚ್ ಸಾತ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂನಿ ಜೆನ್ನಾ ಆಪ್ಲೆ ಕೊಶ್ ರಚ್ಲೆ ತಾಂಕಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ರೂಪ್‌ವಿನ್ಯಾಸ್ ಆಸಾ ತಶೆಂಚ್ ಮೆಳ್ಳೆಂ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಗಿರೆಸ್ತಕಾಯ್ ಆನಿ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಅಶೆಂ ಜರಿ ಮರಾಠಿ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಮ್‌ಗೊತ್ರಿ ಭಾಸೊ, ತಾಂಚೆ ಮಧೆಂ ಜಾಯ್ತೆಂ ವೆಗ್ಳೆಂಪಣ್ ಆಸಾ. ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚಿ ಆನಿ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ತುಳಾ ಕರ್‍ತಾನಾ ಹೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ.

೨.೩. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ಖಾಶೆಲ್ಪಣಾಂ

ವಯ್ರ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ದೆಖಿಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆ ಕಡೆ ತುಳಾ ಕರ್‍ತಾನಾ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಂಪಣ್ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಬಾರ್ಕಾಯೆನ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ತಿಚ್ಯಾ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚೆ ರಚ್ಣೆಂತ್, ಉತ್ರಾವಳಿಂಚ್ಯಾ ಎಕ್‌ರುಪ್‌ಪಣಾಂತ್ ಆನಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಚೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಂತ್ ಜಾಲ್ಲೆ ರಿತಿಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಕಾಂಯ್ ಖಾಶೆಲಿಪಣಾಂ ದಿಶ್ಟಿಕ್ ಪಡ್ಟಾತ್.

೨.೩.೧. ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚಿ ರಚನಾ       

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಚಡಾಂತ್ ಚಡ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ವ್ಯಂಜನಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ಪೂಣ್ ಕಾಂಯ್ ಎಕಾಕ್ಷರಿ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಜಶಿಂ ಖಾ, ಜಾ, ನ್ಹಾ, ಧು, ದಿ, ಯೆ, ಘೆ ಬಿ ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ಕ್ರಿಯಾ ಧಾತುಂಕ್ ಅ, ಇ, ಐ ಆನಿ ಔ ತಸಲೆ ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಲಾಗ್ತಾತ್. ಅ-ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ, ಇ-ಪ್ರತ್ಯಕ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಆನಿ ಅಯ್-ಪ್ರತ್ಯಕ್ ಘೆತಿಲ್ಲಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಪ್ರಾಯೊಜಕ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಮಾಗಿರ್ ಕಾಳ್ ಬದ್ಲುಂಕ್ ಜಾತಾ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧). ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಘಡೊಂವ್ಕ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚೆ ಆದಿಂ ನ-ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಲಾಯ್ತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಕರುಂಕ್ ಉತ್ರಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ನಕ್ರೂಂಕ್, ಕರುಂಚ್ಯಾಕ್ ಉತ್ರಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ನಕ್ರುಂಚ್ಯಾಕ್, ಧರಿತಾ ಉತ್ರಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ನಧರಿತಾ, ಧರಿತಾನಾ ಉತ್ರಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ನಧರಿತಾನಾ ಜಾತಾ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧). ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಹೊಯೆ (ವ್ಹಯ್) ಆನಿ ನಹೊಯೆ (ನ್ಹಯ್) ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಕ್ರಿಯಾ ರುಪಾರ್ ಘೊಳ್ಟಾಲಿಂ. ‘ನಹೊಯೆ’ ಹೆಂ ‘ಹೊಯೆ’ ಉತ್ರಾಚೆಂಚ್ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಾಬಾರ್ ಕಡೆ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ‘ಹೊ’ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ‘ಜಾವ್ಪ್’ ಹ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಘೊಳ್ಟಾಲೆಂ. ತಶೆಂಚ್ ‘ಆಸಪ್ ಹ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಲೆಗುನ್ ಘೊಳ್ಟಾಲೆಂ. ದೆಖಿಕ್, ಹೆಂ ಸತೆ ಹೊಯೆ (ಹೆಂ ಸತ್ ಆಸಾ). ಆತಾಂ ಮಾಕಾ ಕಳ್ಳೆಂ ತುಂ ತಾಚೊ ಪುತ್ರು ಹೊಯೆ (ಆತಾಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಳ್ಳೆಂ ತುಂ ತಾಚೊ ಪೂತ್). ಆಮಿಂ ಹಜಾರ್ ಜರಿ ಉಲೈಲೆಂ, ತರಿ ಹೊಯೆ ನಾಂ (ಆಮಿ ಹಜಾರ್ ಜರ್ ಉಲಯ್ಲೆಂ, ತರಿ ತೆಂ ಜಾಲೆಂ ನಾ). ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ನಹೊಯೆ-ಚಿಂ ಭೊವ್‌ವಚನ್ ರುಪಾಂ ಲೆಗುನ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಹೆ ತಾಚೆ ಬಾಣ್ ನಹೊಯೆತಿ (ಹೆ ತಾಚೆ ಬಾಣ್ ನ್ಹಯ್), ತೆ ಭಲ್ಯಾಚೆ ಗೂಣ್ ನಹೊಯೆತಿ (ತೆ ಭೊಳ್ಯಾಚೆ ಗೂಣ್ ನ್ಹಯ್) (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧).

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚೊ ವಾಪರ್ ಕರುನ್ ವಾಕ್ಯಾಂತ್ ಅಳಂಕಾರ್ ಆನಿ ಸಮಾಜೀಕ್ ಆನಿ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಗಜಾಲಿ ಲೆಗೂನ್ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಜಾತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ‘ಪಡ್ತಾಂ’ ಕ್ರಿಯಾಪದ್. ಪಾಂಯಾ ಪಡ್ತಾಂ, ಸರಣ್ ಯೆತಾಂ (ಣo ಠಿಡಿosಣಡಿಚಿಣe ಚಿಣ ಣhe ಜಿeeಣ), ತೊಂಡ್ಯಾ ಪಡ್ತಾಂ (ಣo ಜಿಚಿಟಟ oಟಿ oಟಿe’s ಜಿಚಿಛಿe), ಹಾತಿಂ ಸಾಂಪ್ಡತಾಂ (ಣo ಜಿಚಿಟಟ iಟಿಣo someoಟಿe’s hಚಿಟಿಜ), ಪಾಲ್ಸಿ ಪಡ್ತಾಂ (ಣo ಜಿಚಿಟಟ sಟಚಿಟಿಣiಟಿg), ಇತ್ಯಾದಿ. ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಲಾಯ್ತಾನಾ ಥಾರಾವೀಕ್ ನೆಮ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ದೆಖೂನ್ ತಕ್ಲಿ ಫೊಡಿತಾಂ, ಪೂಣ್ ‘ಲಾಂಕೂಡ್ ಭೆತಿತಾಂ’ ಆನಿ ‘ಸೂತ್ ತುಟೈತಾಂ’ ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚೆ ಕೊಂಕಣಿ ವಿಶಿಂ ಪ್ರೊ. ಬೊರ್ಗೀಸಾನ್ ಕಾಂಯ್ ಮಹತ್ವಾಚ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಸಾಂಗ್ಲ್ಯಾತ್. ಹ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಕ್ರಿಸ್ತಪುರಾಣಾಚೆಂ ಸಂಸಾರಿಕರಣ್ ಹ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂತ್ ಆಟಾಪ್ತಾತ್. ಕ್ರಿಯಾಪದ್ ಎಕೆ ಭಾಶೆಚೊ ಪ್ರಾಣ್ ವಾ ಆತ್ಮೊ. ವೆಗ್ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಭಾಸಾಂಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಎಕೆ ಭಾಶೆಂತ್ ಉಶ್ಣಿಂ ಘೆತಿಲ್ಲಿಂ ಆಮಿ ಪಳೆತಾತ್. ಪೂಣ್ ಕ್ರಿಯಾಪದ್ ಉಶ್ಣೆಂ ಘೆತಾನಾ ತಾಂತುಂ ಥೊಡೊ ಬದಲ್ ಜಾತಾಚ್. ತಶೆಂಚ್ ಸಮ್ಗೊತ್ರಿ ಭಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚ್ಯಾ ಧಾತೂಂತ್ ಜಾಯ್ತೆಂ ಸಾಮ್ಯ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರೂಯ್, ಕಾಳ್‌ಪ್ರತ್ಯಯ್ ವೆಗ್ಳೆ ರಿತೀನ್ ಲಾಯಿಲ್ಲೆ ಆಸ್ತಾತ್ (ಬೊರ್ಜಿಸ್, ೨೦೧೭). ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಚ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚಿಂ ಕೃದಂತಾಂ -ಉಂ ಆನಿ -ಊನ್ ಅಶಿಂ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ಪೂಣ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಆಜುನುಯ್ ಸಾಬಾರ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚಿಂ ಕೃದಂತಾಂ -ಒಂಕ್ ಆನಿ -ಒನ್ ಅಶಿಂ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ತಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಚಡ್ ಕರುನ್ ಅಕರ್ಮಕ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಹಾಚ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ದೆಖಿ: ಬಸೊನ್, ಬಸೊಂಕ್ (ಣo siಣ), ಪಡೊನ್, ಪಡೊಂಕ್ (ಣo ಜಿಚಿಟಟ), ದಿಸೊನ್, ದಿಸೊಂಕ್ (ಣo see), ವಚೊನ್, ವಚೊಂಕ್ (ಣo go), ಉಠೊನ್, ಉಠೊಂಕ್ (ಣo geಣ uಠಿ), ಶಿಕೊನ್, ಶಿಕೊಂಕ್ (ಣo ಣeಚಿಛಿh), ಮೆಳೊನ್, ಮೆಳೊಂಕ್ (ಣo meeಣ), ರಾವೊನ್, ರಾವೊಂಕ್ (ಣo ತಿಚಿiಣ), ಇತ್ಯಾದಿ (ಬೊರ್ಜಿಸ್, ೨೦೧೭).

೨.೩.೨. ಉತ್ರಾವಳೀಂತ್ ಎಕ್‌ರೂಪ್‌ಪಣ್

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉತ್ರಾವಳಿಂತ್ ಎಕ್‌ರೂಪ್‌ಪಣ್ ಆಸ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಝಳ್ಕತಾ. ಸಾಶ್ಟಿ ವಾಠಾರಾಂತ್ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಪಾದ್ರಿಂನಿ ಕೊಶ್ ರಚಿಲ್ಲೆಂ. ಬಾರ್ದೆಸ್ ವಾಠಾರಾಂತ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಪಾದ್ರಿಂನಿ ಕೊಶ್ ರಚಿಲ್ಲೆ. ತಾಂತುಂ ಆಟಾಪ್ಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ತುಳಾ ಕರ್‍ತಾನಾ, ಆದ್ಲ್ಯಾ ಕಾಬಿಜಾಂತ್ (oಟಜ ಛಿoಟಿquesಣ) ಆನಿ ತಶೆಂಚ್ ನವ್ಯಾ ಕಾಬಿಜಾಂತ್ (ಟಿeತಿ ಛಿoಟಿquesಣ) ಲೆಗೂನ್ ಎಕ್‌ರೂಪಿ ಕೊಂಕಣಿ ಘೊಳ್ಟಾಲಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ದುಬಾವ್ ನಾ. ಧ್ವನಿವಿನ್ಯಾಸಾಂತ್ ಆನಿ ಉತ್ರಾವಳಿಂತ್ ಹೆಂ ಎಕ್‌ರೂಪ್‌ಪಣ್ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಪಯ್ಲೆಂ ಧ್ವನಿ ವಿನ್ಯಾಸಾಚೆರ್ ಎಕ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾಂ. ಲಾಂಬ್ ಸ್ವರ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯೊ ದೆಖಿ ಹೆ ಪರಿಂ ಆಸಾತ್ – ಕಾಕಾ, ಫರ್ಮಾಯ್ತಾ, ಕಡೆ, ಕೆಳೆಂ, ಮಾತಿ, ಆದಿಂ, ಘೊಡೊ, ಖಜ್ನೊಂ, ಕುರು, ತಾಂತುಂ ಇತ್ಯಾದಿ. ಮೊಟ್ವೆ ಸ್ವರ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯೊ ದೆಖಿ ಹೆ ಪರಿಂ ಆಸಾತ್ – ಶಾರ್, ಆಸಾಂ, ದ್ರವೆ, ರಾತಿ, ಚುಕಿ, ಹಾತು, ಚೊರು ಇತ್ಯಾದಿ. ಮಧ್ಯಸ್ವರ್ ಲಾಂಬ್ ಆನಿ ಮೊಟ್ವೆ ಹೆಂಯ್ ಹಾಂಗಾ ದಿಲಾಂ. ದೆಖಿಕ್, ಪಸಾರೊ, ನಿಮಾಣೊ, ಮಾಡೆಲ್, ಪಳೆತಾಂ, ಬಾರೀಕ್, ಮೊಖಿತಾಂ, ಕೊಳುಂದೀರ್, ಹುಳ್ಹುಳಿ ಹಾಂತುಂ ಮಧ್ಯಸ್ವರ್ ಲಾಂಬ್ ಆಸಾ. ಪೂಣ್, ಚಮ್ಕತಾ, ಮೀರವ್ಲಿ, ಕಾಡಿತಾಂ, ದಾಈಜ್, ದಾದುಲೊ, ನಾಗುಡೊ ಹ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಮಧ್ಯಸ್ವರ್ ಮೊಟ್ವೆ ಆಸಾತ್. ತಶೆಂಚ್ ಸಕರ್ಮಕ್, ಅಕರ್ಮಕ್ ಆನಿ ಪ್ರಾಯೊಜಕ್ ಕ್ರಿಯಾಂ ಮಧೆಂ ಫರಕ್ ದಾಖಯ್ಲಾ. ದೆಖಿಕ್, ಭಾಜಿತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್), ಭಾಜ್ತಾಂ (ಅಕರ್ಮಕ್), ಭಾಜಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್). ತಶೆಂಚ್ ಲಾಶಿತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್), ಲಾಸ್ತಾಂ (ಅಕರ್ಮಕ್), ಲಾಸಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್) (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಕೊಶ್ಕಾರಾಂಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ ಅಶೀಂಯ್ ಆಸಾತ್ ಜಿಂ ಆಜ್ ಎಕಾ ವಠಾರಾಂತ್ ಆಸಾತ್ ಪೂಣ್ ದುಸ್ರ್ಯಾಂ ವಠಾರಾಂತ್ ನಾಂತ್. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಜಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಸಾತ್ ಪೂಣ್ ಆಯ್ಜ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಘೊಳ್ನಾಂತ್ ತಿಂ ಅಶಿಂ ಆಸಾತ್ – ಚಮ್ಕತಾಂ, ಗೊಫೀನ್, ಪಿಸ್ಕಾತಿ, ಪರ್ತಣೆಂ, ಗೊಡ್ಕಯ್, ಕೊಟೂಕ್, ಚೊಯ್ತಾಂ, ಧಾಂಕಿತಾಂ, ಫಾಪಾರ್, ಕೊಂಡೊ, ಹುಳ್ಹುಳಿ, ಹೂಮ್, ಕಿಮೂಸ್ ಬಿ. ತಶೆಂಚ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಘೊಳ್ಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂತ್ ಆಯ್ಜ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಘೊಳ್ನಾಂತ್ ತಿಂ ಅಶಿಂ ಆಸಾತ್ – ಟೊಪಿಯೊ, ತೆಂಕ್ಡಿ, ಮಾನಿ, ಹುಲ್ಕೊ, ಖಾಂಕಿ ಬಿ. ಹಾಕಾಚ್ ಲಾಗುನ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಆನಿ ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಏಕ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಘೊಳ್ಟಾಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ಸಾಂಗುಂಕ್ ಜಾತಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಆಧುನಿಕ್ ಬಾರ್ದೆಸ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಘೊಳ್ಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚೆರ್ ಎಕ್ ನಿಯಾಳ್ ಗರ್ಜೆಚೊ. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಆಜುನುಯ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉತ್ರಾಂ ನಿಮಾಣೊ ಆನಿ ಮಧ್ಯಸ್ವರ್ ಸಾಂಬಾಳುನ್ ಆಸಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಘೊಳ್ಚಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ವಾತಿ, ಚೂಕಿ, ದೆಖಿ, ಚೊರು, ಕಾಳು, ಖೂರು ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ವಾತ್, ಚೂಕ್, ದೆಖ್, ಚೊರ್, ಕಾಳ್, ಖೂರ್ ಜಾತಾತ್. ಮಧ್ಯಸ್ವರ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಆದ್ಲೆ ಭಾಶೆನೂಚ್ ಆಸಾತ್. ಪೂಣ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ತೆ ಸ್ವರ್ ಗಳ್ಟಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಸಾಶ್ಟೀಂತಲಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ, ಪಸಾರೊ, ಚಿಂಚಾರೊ, ನಿಮಾಣಿ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಪಸ್ರೊ, ಚಿಂಚ್ರೊ, ನಿಮ್ಣಿ ಬಿ ಜಾತಾತ್. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ, ನಾಚ್ತಾ, ಕಾಪ್ಟಿ, ವಾಚಿತಾಂ, ಲಾಶಿತಾಂ, ನಾಗುಡೊ, ಖೊಂಕುಲಿ, ಪಾಕುಲಿ ಬಿ, ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ನಾಚ್‌ತಾ, ಕಾಪ್‌ಟಿ, ವಾಚ್‌ತಾಂ, ಲಾಸ್‌ತಾಂ, ನಾಗ್‌ಡೊ, ಖೊಂಕ್‌ಲಿ, ಪಾಕ್‌ಲಿ ಬಿ ಜಾತಾತ್. ಧ್ವನೀವಿನ್ಯಾಸಾಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಪಳೆತಾನಾ ಆಯ್ಜ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂಚಿಂ ದೊನೂಚ್ ರುಪಾಂ ದಿಶ್ಟಿಂ ಪಡ್ಟಾತ್. ಪೂಣ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಸಕರ್ಮಕ್, ಅಕರ್ಮಕ್ ಆನಿ ಪ್ರಾಯೊಜಕ್ ರುಪಾಂ ದಾಖೊಂವ್ಕ್ ತೀನ್ ವೆಗ್ಳಿಂ ರುಪಾಂ ಆಸಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಭಾಜಿತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್), ಭಾಜ್ತಾಂ (ಅಕರ್ಮಕ್), ಭಾಜಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್) ಅಶೆಂ ಆಸಾ. ಪೂಣ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಭಾಜ್ತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಆನಿ ಅಕರ್ಮಕ್) ಆನಿ ಭಾಜಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್) ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ. ತಶೆಂಚ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಲಾಶಿತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್), ಲಾಸ್ತಾಂ (ಅಕರ್ಮಕ್), ಲಾಸಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್) ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ. ಪೂಣ್ ಬಾರ್ದೆಸಾಂತ್ ಲಾಸ್ತಾಂ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಆನಿ ಅಕರ್ಮಕ್) ಆನಿ ಲಾಸಯ್ತಾಂ (ಪ್ರಾಯೊಜಕ್) ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

೨.೩.೩. ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್

ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಆನಿ ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತಲೆ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳೀಚೆರ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಎಕ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ಘೊಳ್ಟಾಲಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅದ್ಮಾಸ್ ಲಾಂವ್ಕ್ ಜಾತಾ. ಪೂಣ್ ಮಾಗಿರ್ ಭೂಗೊಳೀಕ್, ಸಮಾಜೀಕ್ ಆನಿ ರಾಜಕಿ ಕಾರಣಾಂತ್ ಲಾಗೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಸಾಬಾರ್ ಬೊಲ್ಯೊ ಉಬಜ್ಲ್ಯೊ. ಹ್ಯಾ ಬೊಲಿಯಾಂಚೊ ವಿಸ್ತಾರ್ ಫಕತ್ ಗೊಂಯಾಂತುಚ್ ನ್ಹಯ್, ಗೊಂಯ್ಚೆ ಉತ್ತರೆಕ್ ಆನಿ ದಖಿಣೆಕ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಬೊಲಿಯಾಂ ಕಡೆ ಸರ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಥಾವ್ನ್ ಹೆರ್ ಬೊಲಿಯೊ ಕಿತ್ಲ್ಯೊ ಪಯ್ಸ್ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಹಾಂಗಾ ಹ್ಯಾ ದೆಖಿಂನಿ ಝಳ್ಕತಾ.

೧. ಮೊನೆಂ ಅ ಶೆವ್ಟಾಕ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ:

(ಹಾಂಗಾ ಮೊನೆಂ ಅ-ಚೆರ್ ಅನುಸ್ವಾರ್ ದಿವ್ನ್ ಖುಣಾಯ್ಲಾಂ)

ಕ್ರ್.          ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ    ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್    ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್    ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯ್  ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣ್ (ಕುಡಾಳಿ) ಇಂಗ್ಲೆಜ್ ಅರ್ಥ್

೨. ಮೊನೆಂ ಉ ಶೆವ್ಟಾಕ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ:

ಕ್ರ್.          ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ    ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್    ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್    ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯ್  ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣ್ (ಕುಡಾಳಿ) ಇಂಗ್ಲೆಜ್ ಅರ್ಥ್

೩. ಮೊನೆಂ ಇ ಶೆವ್ಟಾಕ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ:

ಕ್ರ್.          ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ    ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್    ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್    ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯ್  ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣ್ (ಕುಡಾಳಿ) ಇಂಗ್ಲೆಜ್ ಅರ್ಥ್

ಮೊನೆ ಅ, ಉ ಆನಿ ಇ ಸ್ವರ್ ಜೆ ಆಮ್ಕಾಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್, ತೆ ಆಜ್ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್ ವಾಠಾರಾಂತ್ ಜಶಾಕ್ ತಶೆ ಆಸಾತ್. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆನಿ ಕುಡಾಳಿ ಬೊಲಿಯಾಂನಿ ತಾಂಚೊ ಲೊಪ್ ಜಾಲಾ. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ವರ್ಗೀಕರಣ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಅಶೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಕರ್‍ಚೆಂ ಪಡ್ಟಲೆಂ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕಾಂಯ್ ವ್ಯಕರಣೀಕ್ ದುಬಾವ್ ಸಯ್ತ್ ಸುಟಾವೆ ಜಾತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಶೆತ್ – ಶೆತಚ್, ಶೆತಯ್ ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ. ಕಾರಣ್ ಪೊರ್ಣೆಂ ಕೊಂಕ್ಣೀಂತ್ ತೆಂ ಶೆತಂ ಮ್ಹಣ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ. ಪೂಣ್ ದಾಂತ್ – ದಾಂತೂಚ್, ದಾಂತೂಯ್ ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ. ಕಾರಣ್ ಪೊನೆಂ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ತೆಂ ದಾಂತು ಮ್ಹಣ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಭೊವ್‌ವಚನ್ ರುಪಾಂ ಎಕ್ಯೆ ಸರಳ್ ಪದ್ದತಿನ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಸಕಯ್ಲ್ ಕಾಂಯ್ ದೆಖಿ ಪುಲ್ಲಿಂಗ್, ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ್ ಆನಿ ನಪುಂಸಕಲಿಂಗ್ ಕರುನ್ ದಿಲ್ಯಾಂತ್.

ಪುಲ್ಲಿಂಗಿಂ ಉತ್ರಾಂ

ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗಿಂ ಉತ್ರಾಂ

ಕ್ರ್.          ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ    ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್    ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್    ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯ್  ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣ್ (ಕುಡಾಳಿ) ಇಂಗ್ಲೆಜ್ ಅರ್ಥ್

ನಪುಂಸಕಲಿಂಗಿಂ ಉತ್ರಾಂ

ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಭೊವ್‌ವಚನಿ ರುಪಾಂತ್ ಎಕ್‌ಸಾರ್ಕೆಪಣ್ ಆಸಾ. ತಿಂ ರುಪಾಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಕ್ ಜುಳ್ಟಾತ್. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆನಿ ಕುಡಾಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂ ಮಧೆಂ ಅಶೆಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳನಾ. ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಜಿಂ ಮೊನೆಂ ಇ ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾಲಿಂ, ತಿಂ ಭೊವ್‌ವಚನ್ ರುಪಾಂತ್ ದೀರ್ಘ್ ಇ ವಾ ಯೊ ಲಾವ್ನ್ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ತುಳ್ಶಿ ? ತುಳ್ಶಿ / ತುಳ್ಶಯೊ. ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್, ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಾಂತ್ ಹೆಂ ಕರುಂಕ್ +ಯೊ ಲಾಯ್ತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ತುಳ್ಶಿ ? ತುಳ್ಶಯೊ. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆನಿ ಕುಡಾಳೀಂತ್ ದೀರ್ಘ್ ಇ ಲಾಯ್ತಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ತುಳಸ್ ? ತುಳ್ಶಿ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಪೊನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಾಮನ್ಯ್ ರುಪಾಂ, ಸರ್ವನಾಮ್, ಕ್ರಿಯಾವಿಶೆಶಣಾಂ, ಆಂಕ್ಡೆ, ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ಶೆವ್ಟಾಕ್ ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಮೊನ್ಯಾ ಸ್ವರಾಂಚೆರ್ ಆಧಾರಿತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಹಿಂ ರುಪಾಂ ಆಜುನುಯ್ ಸಾಶ್ಟಿ, ಕಾರ್ವಾರಿ, ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೊಚೀಂತ್ ಆಯ್ಕೂಂಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಆಂಕ್ಡೆ ಮೆಜ್ತಾನಾ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಎಕು (ಎಕಿ, ಎಕಂ), ದೊನಿ, ತಿನಿ, ಚಾರಿ, ಪಾಚಂ, ಸ, ಸಾತಂ, ಆಠಂ, ನವಂ, ಧಾ, ಬಿ ಎಕ್ ವಿಶೆಶ್ ರೀತ್ ಜಿ ಕರ್ನಾಟಕಾಚ್ಯಾ ಆನಿ ಕೆರಳಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಜುನುಯ್ ಆಸಾ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಕ್ರಿಯಾ ಧಾತು ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾತ್. ದೆಖೂನ್, ಕುಸಾಂ ಲಾಯ್ತಾನಾ ಎಕ್ ಸೊಂಪಿ ಪದ್ಧತ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ದಿಸ್ತಾ. ದೆಖಿಕ್, ಕರಿ (ಣo ಜo). ಹಾಚಿಂ ಹೆರ್ ಕಾಳಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಬದಲ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ರುಪಾಂ – ಕರಿತಾ (ವರ್ತಮಾನ್ ಕಾಳ್), ಕರಿನಾ (ನ್ಹಯ್ಕಾರ್), ಕೆಲೆಂ (ಭೂತ್‌ಕಾಳ್), ಕರಿ (ಎಕ್‌ವಚನಿ ಅಜ್ಞಾರ್ಥಕ್), ಕರ್‍ತಾಂ/ ಕರಾ (ಭೊವ್‌ವಚನಿ ಅಜ್ಞಾರ್ಥ್). ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂನಿ ಅಂತ್ಯ್ ಸ್ವರ್ ಮರಾಠಿಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ಲೊಪ್ ಜಾಲ್ಲೆ ದಿಸ್ತಾತ್ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಹಾಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ ಆನಿ ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ ದಾಖೊಂವ್ಕ್ ಸೊಂಪೊ ಉಪಾಯ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ದೆಖಿಕ್, ಲಾಶಿತಾ ಆನಿ ಲಾಸ್ತಾ. ದಖಿಣ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಾಂತ್ ಪಯ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾ ಸಕರ್ಮಕ್ ಆನಿ ದುಸ್ರಿ ಕ್ರಿಯಾ ಅಕರ್ಮಕ್ ಮ್ಹಣ್ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ದಿಸ್ತಾ. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆನಿ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತೊ ಫರಕ್ ದಿಸನಾ. ದೆಖಿಕ್, ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ‘ಆವಯ್ ಉಂಡೊ ಭಾಜಿತಾ’ ಆನಿ ‘ತವ್ಯಾರ್ ಉಂಡೊ (ಆಪ್ಶಿಂ) ಭಾಜ್ತಾ’. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆನಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಖ್ಚ್ಯಾ ಅಂತ್ರುಜಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ‘ಆವಯ್ ಉಂಡೊ ಭಾಜ್ತಾ’ ಆನಿ ‘ತವ್ಯಾರ್ ಉಂಡೊ ಭಾಜ್ತಾ’. ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಭಾಜ್ ಕ್ರಿಯೆಂತ್ ಕಸಲೊಚ್ ಫರಕ್ ದಾಖಯ್ನಾಂತ್ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b). ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆನಿ ಆಧುನಿಕ್ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂ ಮಧೆಂ ಎಕ್ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ವ್ಯಾಕರಣೀಕ್ ಬಾಂದಾವಳ್ ಆಸಾ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಲಿಂಗ್, ವಚನ್, ಸಾಮಾನ್ಯ್ ರುಪಾಂ, ಸರ್ವನಾಮ್, ಕ್ರಿಯಾವಿಶೆಶಣಾಂ, ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂನಿ ಬದಲ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಬಾರಿಕ್ ವಿಶಯ್ ಸೊದುಂಕ್ ಏಕ್ ಬರೊ ಉಪಾಯ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಪೂಣ್ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತೆಂ ಸೊಂಪೆಪಣಿಂ ಮೆಳನಾ. ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲೊವ್ಪ್ಯಾಂಚೊ ಆಂಕ್ಡೊ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯೊ ಉಲೊಂವ್ಚೆ ಪರಸ್ ಚಡ್ ಆಸಾ. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಮುಳಾವಿ ಬಾಂದಾವಳ್ ಆನಿ ದಖಿಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲೊವ್ಪ್ಯಾಂಚೊ ಆಂಕ್ಡೊ ಏಕ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಲಕ್ಷಣ್ ಥಾರ್ತಾ. ಅಶೆಂ ಕರ್‍ತಾನಾ ದರ್ ಎಕೆ ಬೊಲ್ಯೆಚೆಂ ಧಾತು ಲಕ್ಷಾಂತ್ ದವರ್‍ಚೆಂ ಪಡ್ಟಲೆಂ (ಖoಜಡಿigues, ೨೦೧೮b).

ಅಶೆಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್, ತಿಚಿ ತುಳಾ ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠಿ ಕಡೆ ಕರುನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಾ. ಆಧುನಿಕ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಹೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ತಿಗೊವ್ನ್ ದವರ್‍ಚಿ ಚಡ್ ಗರಜ್ ಆಸಾ. ಹೆಂ ಕರ್‍ತಾನಾ ಗೊಂಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರಪ್ ಖೂಬ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಥಾರ್ತಲೆಂ.

೩. ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಪ್ರಭಾವ್

ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣಾಂತ್ ಎಕ್ ಮಹತ್ವಾಚಿ ಗಜಾಲ್ ಮ್ಹಳಾರ್, ಹಾಂಗಾ ವಾಪರಿಲ್ಲಿ ಪೊರ್ನಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್. ಹಿ ಭಾಸ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಗೊಂಯ್ ವಾಟಾರಾಂತ್ (ಬಾರ್ದೆಸ್, ತೀಸ್ವಾಡಿ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟ್) ಘೊಳ್ಟಾಲಿ ಆನಿ ಗೊಂಯಾಂತ್ ತ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಚಾಲಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ದೊನ್ ಮುಖೆಲ್ ರುಪಾಂಕ್ ತಿ ಎಕ್ಠಾಂಯ್ ಹಾಡ್ಟಾಲಿ. ದೆಖಿಕ್, ಚೊಯ್ತಾ-ದೆಖ್ತಾ, ಪಳೆತಾ, ಖಾಲೆಂ-ಖೆಲೆಂ ಹಿಂ ದೊನುಯ್ ರುಪಾಂ ಹಾಂಗಾ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ತಾವ್ಳಿ, ಕರ್ಕಾ ಅಸ್ಲಿಂ ರುಪಾಂ ಜಿಂ ಆತಾಂ ಕೇರಳಿ, ಕಾರ್‍ವಾರಿ, ಮಂಗ್ಳುರಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆತಾಂ ಘೊಳ್ಟಾತ್, ತಿಂ ಹ್ಯಾ ಗ್ರಂಥಾಂತ್ ಆಸಾತ್. ತಿ ಚಡ್ ಕರುನ್ ಸಾಶ್ಟಿ-ಅಂತ್ರುಜಿ ರುಪಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ (ಗೋಮ್ಸ್, ೧೯೯೬). ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಅಸ್ಲಿಂಚ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ರುಪಾಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಹ್ಯಾ ವಿಭಾಗಾಂತ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ರುಪಾಂ ಜಿಂ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಸಾತ್ ತಾಚೆರ್ ಹಾಂವೆಂ ನಿಯಾಳ್ ಕೆಲಾ. ಮಾಗಿರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಲಕ್ಷಾಂತ್ ದವೊರ್‍ಚ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಗಜಾಲಿ ಮುಖಾರ್ ದವಾರ್‍ಲ್ಯಾತ್. ಹೆಂ ಜಾತಚ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಉತ್ರಾಂ, ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಕಶಿಂ ಆಸ್ಪಾಂವಕ್ ಜಾತಾತ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಸುಚೊವ್ಣಿ ದಿಲ್ಯಾ.

೩.೧. ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ

ದೊ. ಜುಜೆ ಪಿರೇರಾ (೧೯೯೬) ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ತೀನ್ ರುಪಾಂನಿ ಘೊಳ್ಟಾ. ಪಯ್ಲೆಂ ರೂಪ್, ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಸ್ತಾ. ಕೃಷ್ಣದಾಸ್ ಶಾಮಾ ತಸಲ್ಯಾ ಬರೊವ್ಪ್ಯಾಂನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಎಕ್‌ಸೂತ್ರಪಣ್ ಹಾಡುನ್ ಎಕ್ ಗ್ರಾಂಥೀಕ್ ಭಾಸ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಂತ್ ಹಾಡ್ಲಿ. ಹಾಕಾ ತೊ ಪೊರ್ನಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಮ್ಹಣ್ ನಾಂವ್ ದಿತಾ. ದುಸ್ರೆಂ ರೂಪ್, ದಖಿಣ್ ಉಪಭಾಸಾಂನಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ಹಾಂತುಂ ಸಾಶ್ಟಿ, ಕಾರ್‍ವಾರಿ, ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೆರಳಿ ಬೊಲ್ಯೊ ಆಸ್ಪಾವ್ತಾತ್. ತಿಸ್ರೆಂ ರೂಪ್, ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯೊ. ಹಾಂತುಂ ಬಾರ್ದೆಶಿ, ಮಂಗ್ಳುರಿ ಆನಿ ಅಂತ್ರುಜಿ ಬೊಲ್ಯೊ ಆಸ್ಪಾವ್ತಾತ್. ಎಕುಣಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸೊಂಪ್ತೆರ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಬರ್‍ಪಾವಳ್ ಸುರು ಜಾಲಿ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿ ಝಳಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲ್ಯಾ ರಾಮಾಯಣಾಂತ್, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತಾಂತ್ ಆನಿ ಮಾಗಿರ್ ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ರಚಿಲ್ಲ್ಯಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬರ್‍ಪಾವಳಿಂನಿ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ೧೬೦೭ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಮಿಶನರಿಂನಿ ರಚಿಲ್ಲೊ ಫ್ಲೊಸ್ ಸಾಂಕ್ತೊರೂಮ್ ಎಕ್ ಆಡ್ವಾದ್ (Peಡಿeiಡಿಚಿ, ೧೯೯೬). ತಾಚೆಂ ಬರಪ್ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆಸಾ. ತೆಂ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಆನಿ ದೆವನಾಗರಿ ಲಿಪ್ಯಾಂನಿ ಲಿಪ್ಯಾಂತರ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಗರ್‍ಜ್ ಆಸಾ. ಅಶೆಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಎಕ್ ಬರೊ ಉಪಾಯ್ ಮೆಳ್ಟಾ.

ಗೊಂಯಾ ಭಾಯ್ರ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಗೊಂಯ್ಕಾರಾಂನಿ ಮುಂಬಯ್ ಆನಿ ಪುಣೆ ಶಾರಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕೆಲಿ. ೧೮೯೪ ವರ್ಸಾ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಬ್ರುನ್ ದ ಸೌಜಾನ್ ಉದೆಂತೆಚೆಂ ಸಾಳಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ನೆಮಾಂಳೆಂ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಹಾಡ್ಲೆಂ. ತೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಪ್ರೊ. ಜೊಕಿಂ ಆಂತೊನ್ ಫರ್ನಾಂಡಿಸಾನ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ದ ಸೊಜಾಲೊ ವಾವ್ರ್ ಫುಡೆಂ ವ್ಹರುನ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ನೆಟ್ ಫಾವೊ ಜಾಲೆಂ. ತಾಣೆಂ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಹಾಡಿಲ್ಲೊ ಆಮ್ಚೊ ಸೊಡ್ವಣ್ದಾರ್ ಎಕ್ ಉತ್ಕೃಶ್ಟ್ ಕೊಂಕಣಿ ಗ್ರಂಥ್ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಕನ್ನಡ ಪ್ರದೆಶಾಂತ್, ಚಡ್ ಕರುನ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ ವಾಠಾರಾಂತ್, ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ. ಫಾದರ್ ಮಾಫೆಯೆ ನಾಂವಾಚ್ಯಾ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಜೆಜ್ವಿತ್ ಪಾದ್ರಿನ್ ಎಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಶಬ್ದಕೊಶ್ (೧೮೮೩) ಆನಿ ಏಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ವ್ಯಾಕರಣ್ (೧೮೮೨) ಛಾಪೂನ್ ಹಾಚಿ ಬುನ್ಯಾದ್ ಘಾಲಿ. ತಶೆಂಚ್ ಮುಂಬಯ್ಚ್ಯಾ ಗೊಂಯ್ಕಾರಾಂ ಮಧೆಂ ಶೆಣೈ ಗೊಂಯ್‌ಬಾಬಾ ತಸಲ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಕಾರಾಂಕ್ ಲಾಗುನ್ ದೆವನಾಗರಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಫುಲ್ಲಿ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ಆನಿ ಸಂಶೊಧನಾತ್ಮಕ್ ರಿತಿನ್ ತಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿ ಗಿರೆಸ್ತಕಾಯ್ ದಾಖೊವ್ನ್ ದಿಲಿ. ಅಶೆಂ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ವಾಡುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲಿ.

ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಚಡ್ ಕರುನ್ ಮರಾಠಿಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ಫುಲ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಅತಿತಾಯ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ನಾ. ಅಂತ್ರುಜಿ, ಬಾರ್ದೆಶಿ ಆನಿ ಮಂಗ್ಳುರಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತಿ ಝಳ್ಕತಾ. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿಂ ಖಾಶೆಲಪಣಾಂ ತ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಚಡ್ ದಿಸನಾಂತ್. ಪೂಣ್ ಸಾಶ್ಟಿ, ಕೆರಳಿ ಆನಿ ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತಿಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ರುಪಾಂ ಆಜುನುಯ್ ದಿಶ್ಟಿ ಪಡ್ಟಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ತ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ನಿಮಾಣೆ ಸುವಾತೆರ್ ಸ್ವರ್ ಆಜುನುಯ್ ಆಸಾತ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಪೂತು, ಸೂತಂ, ದೊನಿ ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಪೂತು, ಸೂತಂ ಆನಿ ದೊನಿ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ‘ಚ’ ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಲಾಗ್ತಾನಾ ತೊ ನಿಮಾಣೊ ಸ್ವರ್ ಝಳ್ಕತಾ. ದೆಖಿಕ್, ಪುತುಚ್, ಸೂತಚ್ ಆನಿ ದೊನಿಚ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಪುತುಚಿ, ಸುತ್ಚಿ ಆನಿ ದೊನಿಚಿ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಜ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಪುತುಚ್, ಸುತಚ್ ಆನಿ ದೊನಿಚ್ ಜಾವ್ನ್ ಉರ್‍ಲ್ಯಾಂತ್. ಹೆರ್ ಉತ್ತರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಪೂತ್, ಸೂತ್ ಆನಿ ದೊನ್ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ತಾಂಕಾಂ ‘ಚ’ ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಲಾಯ್ತಾನಾ ತಿಂ ಪುತೂಚ್, ಸುತೂಚ್ ಆನಿ ದೊನೂಚ್ ಅಶಿಂ ಜಾತಾತ್. ನಿಮಾಣೆ ಸುವಾತೆರ್ ಯೆಂವ್ಚೊ ಅ ಆನಿ ಅ-ಚೊ ಪೂರ್ಣ್ ಸ್ವರ್ ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೆರಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಜೂನ್ ತಸೊಚ್ ಉರ್‍ಲಾ. ಪೂಣ್ ಹೆರ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ತಾಚೊ ಬದಲ್ ಜಾಲಾ. ದೆಖೂನ್, ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಸೂತಂ ಆನಿ ಆಸಂ, ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಸೂತ್ ಆನಿ ಆಸಾ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್. ಪೂಣ್ ಕೊಡ್ಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಸುತ್ತ ಆನಿ ಆಸ್ಸ್ಸ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧).

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲಿಂ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ – ಕಾತ್ಣೆಂ (ಛಿoಛಿoಟಿuಣ sಛಿಡಿಚಿಠಿeಡಿ) ಆನಿ ಚಾಂದಿಣೆಂ (mooಟಿಟighಣ) ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಕಾಂತ್ಣೆಂ ಆನಿ ಚಾನ್ನಿನೆ ಜಾತಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಕಾಂತ್ಣೆಂ ಆನಿ ಚಾಂದಿನೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಪೂಣ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ತಾಂಚೊ ಬದಲ್ ಜಾಲಾ. ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಕಾತ್‌ನೆಂ ಆನಿ ಚಾನ್ನೆಂ ಅಶಿಂ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಶಿಲ್ಲೆಂ ಆಂತು ರೂಪ್ ಕೊಡ್ಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಆಜುನುಯ್ ಆಸಾ. ದೆಖೂನ್, ಕಾಣಿಯೆಂತು, ಭಾಶೆಂತು (ಎಕವಚನ್ ತಶೆಂಚ್ ಭೊವ್‌ವಚನ್‌ನ್ ರೂಪ್) ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ. ಪೂಣ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಎಕವಚನ್ – ಕಾಣ್ಯೆಂತ್/ಭಾಶೆಂತ್ ಆನಿ ಭೊವ್‌ವಚನ್ ಕಾಣ್ಯಾಂನಿ/ಭಾಸಾಂನಿ ಅಶೆಂ ಘೊಳ್ಟಾ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧).

ಕಾಂಯ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಫಕತ್ ಕೊಡ್ಯಾಳಿ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಉರ್‍ಲ್ಯಾಂತ್. ದೆಖಿಕ್, ಅಮ್ಕಿತಲೆಂ (ಪೊ.ಕೊ. – ಅಮ್ಕಿತುಲೆಂ), ಆಕುಡ್ತಾಅ (ಪೊ.ಕೊ. – ಆಕುಡತಾ), ನಿಮ್‌ಗಿತಾ (ಪೊ.ಕೊ. – ನಿಮಿಗಿತಾ), ನ್ಹವೆ (ಪೊ.ಕೊ. – ನಹೊಯೆಂ), ಇತ್ಯಾದಿ (ಒiಡಿಚಿಟಿಜಚಿ, ೨೦೧೧). ಫ್ಲೊಸ್ ಸಾಂಕ್ತೊರುಮಾಂತ್ಲಿಂ ಕಾಂಯ್ ಉತ್ರಾಂ ಲೆಗೂನ್ ತಶೀಂಚ್ ಘೊಳ್ಟಾತ್. ದೆಖಿಕ್, ಮ್ಹಣ್‌ತಾತಿ (ಪೊ.ಕೊ. – ಮ್ಹಣ್ತಾತಿ), ದೆಖ್‌ಲಾಂ (ದೆಖಿಲಾಂ), ಆಂಕುವಾರಿ (ಆಂಕುವಾರಿ), ಕರ್‍ತಾಂ (ಕರಿತಾಂ), ಭಾಗೆವಂತು (ಪುಲ್ಲಿಂಗ್), ಅವ್ತಾರು (ಪುಲ್ಲಿಂಗ್), ಅವಸ್ವರು (ಪುಲ್ಲಿಂಗ್), ಸಾಂತು (ಪುಲ್ಲಿಂಗ್), ಸಾಂತಾ (ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ್), ಬಿಸ್ಪು (ಪುಲ್ಲಿಂಗ್) ಇತ್ಯಾದಿ. ಹೊ ಗ್ರಂಥ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಮಿಶನರಿಂನಿ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ತೀಸ್ವಾಡಿಂತ್ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ರಚಿಲ್ಲೊ. ತರಿ ಉತ್ರಾಂಚಿ ಮಾಂಡಾವಳ್, ಭಾಸ್ ಆನಿ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾಂತ್, ಸಾಶ್ಟಿ ವಾಠಾರಾಂತ್ ರಚಿಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾ ಕಡೆ ಸರ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಕಸಲೊಚ್ ಫರಕ್ ದಿಸನಾ.

೩.೨. ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್

ಎಕ್ಯೆ ಭಾಶೆಂತ್ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ದಿಶ್ಟಿ ಪಡ್ಟಾತ್. ಜಾತ್, ಧರ್ಮ್, ವಾಠಾರಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಆಸಾತ್. ಕೊಂಕಣಿ ಹಿ ಭಾಸ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಕುಡಾಳಿ, ಬಾರ್ದೆಶಿ, ಕಾರ್‍ವಾರಿ, ಸಾಶ್ಟಿ, ಮಂಗ್ಳುರಿ ಬಿ ಬೊಲ್ಯೊ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಕ್ ದರ್ಜೊ ಮೆಳ್ಚೆ ಖಾತಿರ್ ಪೊನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಜಾಯ್ತೆಂ ಜೊಡುಂಕ್ ಮೆಳ್ಳೆಂ. ಪೂಣ್ ತೊಚ್ ದರ್ಜೊ ನಾ ಮೆಳ್ಚೆ ಖಾತಿರ್ ಕಾಂಯ್ ಜಣಾಂಚೊ ವೈಯಕ್ತೀಕ್ ಸುವಾರ್ಥ್ ಆನಿ ಕಾಂಯ್ ಜಣಾಂಚಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವಾದಿ ಮನೊವೃತ್ತಿ ಆಶಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಾ. ತಶೆಂಚ್ ಭಾಶೆ ವಿಶಿಂ ಅರ್ದೀಕುಟಿ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ, ವಸ್ತೂಸ್ಥಿತಿ ವಿಶಿಂ ಅಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ಚಿಂತ್ನಾಂಚೊ ಉಣಾವ್ ಲೆಗೂನ್ ಆಸಾ. ಪೂಣ್ ಆಜ್ಚಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಬದಲ್ಲ್ಯಾ. ಆಯ್ಜ್ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕ್ ‘ಆಮ್ಚಿ ಭಾಸ್, ಎಕ್ ಭಾಸ್, ಬೊಲಿ ನ್ಹಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಘೊಶಣ್ ಕರ್‍ತಾ. ರಾಜಾಪೂರ್ ಥಾವ್ನ್ ಕೊಚಿ ಮೆರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕ್ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಉಲಯ್ತಾ. ಜಶೆಂ ಆದಿಂ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ, ಹ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಪ್ರದೆಶೀಕ್ ಆನಿ ಸಮಾಜೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ವರ್ಗೀಕರಣ್ ಕರುಂ ಯೆತಾ. ಸಾಂಗಾತಾಚ್ ಹೆರ್ ಭಾಸಾಂಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಲೆಗೂನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ತ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ದಿಸ್ತಾ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಹ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಬೊಲ್ಯಾಂಕ್ ಎಕ್‌ರೂಪ್‌ಪಣ್ ದಿವ್ನ್ ತೆ ಭಾಶೆಚೊ ಜೆನ್ನಾ ವಿಸ್ತಾರ್ ಜಾತಾ, ತೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಕ್ ಆಮಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಮ್ಹಣ್ಟಾತ್.

ಪ್ರತಾಪ್ ನಾಯ್ಕಾ (೨೦೦೦) ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಆನಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಸಮಾಜ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೊ ಅರ್ಥ್ ಆನಿ ತಾಚಿ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ಚಿ ರೀತ್ ತಿ ಪಯ್ಲಿ ಸಮ್ಜೂಂಕ್ ಜಾಯ್. ಸಮಾಜ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೊ ಎಕ್ ಮುಖೆಲ್ ಭಾಗ್. ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್, ಸಮಾಜವಿಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ಮಾನವ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ಹಾಂಚ್ಯಾ ಪರಸ್ಪರವ್ಯಾಪಿ ಸಂಬಂಧಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಮಾಜ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ಹೊ ವಿಶಯ್ ಯೆತಾ. ತಾಂತುಂ ಭಾಶೆಚೊ ಪ್ರಾಕಾರ್, ಭಾಸ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭೊವ್‌ಭಾಶಿಕ್ಪಣ್, ಉಲೊವ್ಪ್ ಆನಿ ಸಮಾಜೀಕ್ ವಾಗ್ಣೂಕ್ ತಶೆಂಚ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಿಕ್ ಆನಿ ಸಮಾಜಿಕ್ ಅಸಮಾನತಾ ಆಸ್ಪಾವ್ತಾ. ಸಮಾಜ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವಿಶ್ಯಾಂಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಸಂಬಂಧಿತ್ ವಿಶ್ಯಾಚೆರ್ ನಿರೀಕ್ಷಣ್ ಆನಿ ಪ್ರಯೊಗ್ ಕರುನ್ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ ಎಕ್ಠಾಂಯ್ತಾ, ಮಾಗೀರ್ ಎಕ್ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಮಾಂಡ್ಟಾ, ತಿ ಪರಿಕಲ್ಪನಾ ಸಿದ್ಧ್ ಕರುಂಕ್ ಪರತ್ ನಿರೀಕ್ಷಣ್ ಆನಿ ಪ್ರಯೊಗ್ ಕರ್‍ತಾ ಆನಿ ಶೆವ್ಟಿಂ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಎಕ್ಠಾಂಯ್ ಕರುನ್ ತಾಂಚೊ ಸಖೊಲ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ್ ಮಾಂಡ್ಟಾ.

ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಕರುಂಕ್ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಎಕ್‌ರೂಪ್‌ಪಣ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಂತ್ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಬೊಲಿ ಹಾಂಚೆ ಮಧೆಂ ವಾದ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಸಮಾಜ್ ವಾ ಪ್ರದೆಶಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಬೊಲ್ಯೆಚ್ಯಾ ಉಚ್ಚಾರಾಂತ್, ವ್ಯಾಕರಣಾಂತ್, ಉತ್ರಾವಳೀಂತ್, ಅರ್ಥಾಂತ್ ಆನಿ ಉತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ವೆವಹಾರಾಂತ್ ಆಪ್ಲೆಪಣ್ ದಿಸ್ತಾ. ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಉಂಚ್ಲಿ ವಾ ಸಕಯ್ಲಿ, ಶುದ್ಧ್ ವಾ ಅಶುದ್ಧ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನಾ. ದರ್ ಎಕಾ ಸಮಾಜಾಕ್ ಆಪ್ಲಿ ಬೊಲಿ ಮೊಗಾಚಿ ಆನಿ ಮೊಲಾಚಿ (ನಾಯ್ಕ್, ೨೦೦೦). ಅಶೆಂ ಆಸ್ತಾನಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಚೊ ವಿಶಯ್ ಎಕ್ ಗಂಭೀರ್ ವಿಶಯ್ ಜಾತಾ.

ಎಕ್ಯೆ ಭಾಶೆಕ್ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಆಸಾತ್. ಹಾಂತುಂ ಖಂಯ್ಚೀಯ್ ಎಕ್ ಬೊಲಿ ವಾ ಉಚ್ಚಾರಾಚೆ, ವ್ಯಾಕರಣಾಚೆ, ಉತ್ರಾವಳೀಚೆ ಪ್ರಾಕಾರ್ ಅಧಿಕೃತ್ ವಾ ಪ್ರಮಾಣ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಮೆಸ್ತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕಾಂನಿ ಮಾಂದೂನ್ ಘೆತ್ಲ್ಯಾರ್ ಆನಿ ವಾಪರ್‍ಲ್ಯಾರ್ ತೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಕ್ ಭಾಶೆಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಮ್ಹಣೂಂಕ್ ಜಾತಾ. ಜಶೆಂ ಪುಣ್ಯಾಚ್ಯಾ ಬಾಮ್ಣಾಂಚಿ ಮರಾಠಿ ಬೊಲಿ ಹಿ ಆಯ್ಚಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಮರಾಠಿ. ಮೈಸೂರ್‍ಚಿ ಕಾನಡಿ ಬೊಲಿ ಹಿ ಆಯ್ಚಿ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕಾನಡಿ ಬೊಲಿ. ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಸ ಮಳ್ಯಾಂನಿ ಸಂಶೊಧನ್ ಕರುಂಕ್ ಪ್ರತಾಪ್ ನಾಯ್ಕ್ ಸುಚಯ್ತಾತ್. ತ್ಯೊ ಸ ಗಜಾಲಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ – ಲಿಪಿ, ಬರೊಂವ್ಚಿ ರೀತ್, ಉತ್ರಾವಳ್, ಉಚ್ಚಾರ್, ರೂಪ್‌ವಿನ್ಯಾಸ್ ಆನಿ ವ್ಯಾಕರಣ್ (ನಾಯ್ಕ್, ೨೦೦೦).

ಸದ್ಯಾಚೆ ದೆವನಾಗರಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಬರೊಂವ್ಚಿ ಜಿ ರೀತ್ ಆಸಾ, ತಿ ವಿಜ್ಞಾನೀಕ್ ರಿತಿನ್ ಪಳೆತಾನಾ ತಾಂತುಂ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಚುಕಿ ದಿಸ್ತಾತ್. ಸಬಾರ್ ಕಡೆ ಜಂಯ್ ಅನುಸ್ವಾರ್ ಜಾಯ್, ಥಂಯ್ ಅನುಸ್ವಾರ್ ಚುಕಯ್ಲಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಪೊರ್ನೆ ಮರಾಠಿಂತ್ ಅನುಸ್ವಾರ್ ಕಿತ್ಲೊ ಮಹತ್ವಾಚೊ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಪಳೆತಾನಾ ಕಳ್ಟಾ. ಪ್ರಮಾಣ್ ಬೊಲ್ಯೆಚೊ ವಾಪರ್ ಶ್ರವಣ್, ಭಾಶಣ್, ವಾಚನ್, ಲೇಖನ್, ಪಠಣ್, ಸಂಭಾಶಣ್, ಅನುನಯನ್, ನಿವೆದನ್, ವಿಜ್ಞಾಪನ್, ನಿರುಪಣ್, ಪ್ರವಚನ್, ಕಿರ್ತನ್, ಪರಿಸಂವಾದ್, ವಾದ್‌ವಿವಾದ್, ಝಗ್ಡಪ್, ತಾಪೊವ್ಪ್, ಆಕ್ರೊಶ್, ಬೊಬಾಟ್, ಪತ್ರಕಾರಿತಾ, ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚನ್ ಅಸ್ಲ್ಯಾ ಸಾಬಾರ್ ಗರ್ಜಾಂ ಖಾತೀರ್ ಜಾತಾ. ಅಸಲ್ಯೊ ಗರ್ಜೊ ಭಾಗೊಂವ್ಕ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ದೆವನಾಗರಿ ಲಿಪ್ಯೆ ಸಾಂಗಾತಾಚ್ ಅಂತ್ರುಜಿ ಬೊಲ್ಯೆಚೊ ವಾಪರ್ ಸುರು ಜಾಲೊ (ಕುಲಕರ್ಣಿ, ೨೦೦೭/೨೦೧೩). ಜರ್ ಹೆಚ್ ಬೊಲ್ಯೆಂತ್ ಥೊಡೊ ಬದಲ್ ಹಾಡೂನ್ ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿಂ ಖಾಶೆಲಪಣಾಂ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ನೀಜ್ಪಣ್ ತಿಗ್ತಲೆಂ. ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ದಿಸಾನ್ ದೀಸ್ ತಿಚೆಂ ಮರಾಠೀಕರಣ್ ಜಾಯ್ತ್ ಆಸಾ. ತಿ ಮರಾಠೀಚೀಚ್ ಎಕ್ ಬೊಲಿ ಕಶಿ ದಿಸತ್.

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಪಳೆವ್ನ್ ಕಾಂಯ್ ಸುಚೊವ್ಣ್ಯೊ ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಯಾತ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಘೊಳ್ಚಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಆನಿ ತಾಚೆಂ ಪರಿವರ್ತೀತ್ ರೂಪ್ ಹಾಂಗಾ ದಿಲಾಂ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಸ್ಚೆ ಕ್ರಿಯಾ ಧಾತು ಆಜುನೂಯ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್, ಕೊಡ್ಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೆರಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ತಾಂಕಾಂ ತಾ-ಲಾ-ನಾ-ಊಂಕ್/ಒಂಕ್ ಕುಸಾಂ ಲಾಯ್ಲ್ಯಾಂತ್.

ತಾ: +ತಾ, +ತಾಲೊ, +ತಲೊ ಬಿ ಅಪೂರ್ಣ್ ಕಾಳ್ ದಾಖಯ್ತಾತ್

ಲಾ: +ಲಾ, +ಲಲೊ/ಲ್ಲೊ ಬಿ ಪೂರ್ಣ್ ಕಾಳ್ ದಾಖಯ್ತಾತ್

ನಾ: +ನಾಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ದಾಖಯ್ತಾ

ಊಂಕ್/ಒಂಕ್: ನಾಮ್‌ಕಾರಿ ರೀಪ್ ಆನಿ ಆತ್ಮವಾಚಕ್ ಕ್ರಿಯಾ ದಾಖಯ್ತಾತ್

೧. ಏಕ್ ಅಕ್ಷರಿ ಕ್ರಿಯಾ

ಅ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ನಾಂತ್

ಆ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಖಾ : ಖಾತಾ, ಖಾಲೊ (ಖೆಲೊ), ಖಾಯ್ನಾಂ, ಖಾಂವ್ಕ್ (ಖಾಉಂಕ್)

ಜಾ : ಜಾತಾ, ಜಾಲೊ, ಜಾಯ್ನಾಂ, ಜಾಂವ್ಕ್ (ಜಾಉಂಕ್)

ನ್ಹಾ : ನ್ಹಾತಾ, ನ್ಹಾಲೊ, ನ್ಹಾಯ್ನಾಂ, ನ್ಹಾಂವ್ಕ್ (ನ್ಹಾಉಂಕ್)

(ಧಾತು ಆಂತ್ ಸೊಂಪ್ತಾನಾ ಯ ಲಾವ್ನ್ ತಾಚೆಂ ನ್ಹಯ್ಕಾರಿ ರೂಪ್ ಘಡಯ್ತಾತ್)

ಇ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ದಿ : ದಿತಾ, ದಿಲೊ, ದಿನಾಂ, ದಿಂವ್ಕ್ (ದಿಉಂಕ್)

ಉ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಧು : ಧುತಾ, ಧುಲೊ, ಧುಯ್ನಾಂ, ಧುಂವ್ಕ್ (ಧುಉಂಕ್)

ಎ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಯೆ : ಯೆತಾ, ಆಯ್ಲೊ (ಅನಿಯಮೀತ್), ಯೆನಾಂ, ಯೆಂವ್ಕ್ (ಯೆಉಂಕ್)

ಅಯ್-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ನಾಂತ್

ಆಯ್-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಲಾಯ್ : ಲಾಯ್ತಾ, ಲಾಯ್ಲೊ, ಲಾಯ್ನಾಂ, ಲಾವುಂಕ್ > ಲಾಂವ್ಕ್ (ಯ ಗಳ್ಟಾ)

ಗಾಯ್ : ಗಾಯ್ತಾ, ಗಾಯ್ಲೊ, ಗಾಯ್ನಾಂ, ಗಾವುಂಕ್ > ಗಾಂವ್ಕ್ (ಯ ಗಳ್ಟಾ)

ಒಯ್-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ರೊಯ್ : ರೊಯ್ತಾ, ರೊಯ್ಲೊ, ರೊಯ್ನಾಂ, ರೊವುಂಕ್ > ರೊಂವ್ಕ್

ಚೊಯ್ : ಚಯ್ತಾ, ಚಯ್ಲೊ, ಚಯ್ನಾಂ, ಚವುಂಕ್ > ಚೊಂವ್ಕ್

೨. ದೋನ್ ಅಕ್ಷರಿ ಕ್ರಿಯಾ

ವ್ಯಂಜನಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಆಡ್ವಾರ್ : ಆಡ್ವಾರ್‍ತಾ, ಆಡ್ವಾರ್‍ಲಾ, ಆಡ್ವಾರ್‍ನಾ, ಆಡ್ವಾರೂಂಕ್

ಆದಳ್ : ಆದ್ಳಟಾ, ಆದಳ್ಳಾ, ಆದ್ಳನಾಂ, ಆದ್ಳೂಂಕ್ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಚಡ್ಪಡ್ : ಚಡ್ಪಡ್ಟಾ, ಚಡ್ಪಡ್ಲಾ, ಚಡ್ಪಡ್ನಾಂ, ಚಡ್ಪಡೂಂಕ್

ದುಬಾವ್ : ದುಬಾವ್ತಾ, ದುಬಾವ್ಲಾ, ದುಬಾವ್ನಾಂ, ದುಬಾವೂಂಕ್

ಬದಲ್ : ಬದ್ಲತಾ, ಬದಲ್ಲಾ, ಬದ್ಲನಾಂ, ಬದ್ಲೂಂಕ್

ವಿಸರ್ : ವಿಸ್ರತಾ, ವಿಸ್ರಲಾ, ವಿಸ್ರನಾಂ, ವಿಸ್ರೂಂಕ್

ಅ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ (ನಾಮ್ಕಾರಿ ರುಪಾಂಕ್ -ಒಂಕ್ ಪ್ರತ್ಯಯ್ ಲಾಗ್ತಾ)

ಬಸ : ಬಸತಾ, ಬಸಲಾ, ಬಸನಾಂ, ಬಸೊಂಕ್

ಪಡ : ಪಡತಾ, ಪಡಲೊ, ಪಡನಾಂ, ಪಡೊಂಕ್

ಸಮ್ಜ : ಸಮ್ಜತಾ, ಸಮ್ಜಲೊ, ಸಮ್ಜನಾಂ, ಸಮ್ಜೊಂಕ್

ಶೀಕ : ಶಿಕತಾ, ಶಿಕಲೊ, ಶಿಕನಾಂ, ಶಿಕೊಂಕ್

ಆದ್ಳ : ಆದ್ಳತಾ, ಆದಳ್ಳೊ, ಆದ್ಳನಾಂ, ಆದ್ಳೊಂಕ್ (ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಆಯ್ಕ : ಆಯ್ಕತಾ, ಆಯ್ಕಲೊ, ಆಯ್ಕನಾಂ, ಆಯ್ಕೊಂಕ್

ವಿಸ್ರ : ವಿಸ್ರತಾ, ವಿಸ್ರಲೊ, ವಿಸ್ರನಾಂ, ವಿಸ್ರೊಂಕ್

ಭಾಜ : ಭಾಜತಾ, ಭಾಜಲೊ, ಭಾಜನಾಂ, ಭಾಜೊಂಕ್ (ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಬದ್ಲ : ಬದ್ಲತಾ, ಬದಲ್ಲೊ, ಬದ್ಲನಾಂ, ಬದ್ಲೊಂಕ್ (ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಭಗ್ಸ : ಭಗ್ಸತಾ, ಭಗ್ಸಲಾ, ಭಗ್ಸನಾಂ, ಭಗ್ಸೊಂಕ್ (ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಭರ್‍ಸ : ಭರ್‍ಸತಾ, ಭರ್‍ಸಲಾ, ಭರ್‍ಸನಾಂ, ಭರ್‍ಸೊಂಕ್ (ಅಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಆ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ನಾಂತ್

ಇ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಕರಿ : ಕರ್‍ತಾ (ಕರಿತಾ), ಕೆಲೊ (ಅನಿಯಮೀತ್), ಕರಿನಾಂ, ಕರೂಂಕ್

ಸಾಂಗಿ : ಸಾಂಗ್ತಾ (ಸಾಂಗಿತಾ), ಸಾಂಗ್ಲೊ (ಪಾಠ್ ಸಾಂಗ್ಲೊ), ಸಾಂಗಿನಾಂ, ಸಾಂಗೂಂಕ್

ಹಾಡಿ : ಹಾಡ್ತಾ (ಹಾಡಿತಾ), ಹಾಡ್ಲೊ, ಹಾಡಿನಾಂ, ಹಾಡೂಂಕ್

ಬಾಳ್ಗಿ : ಬಾಳ್ಗಿತಾ, ಬಾಳ್ಗಿಲೊ, ಬಾಳ್ಗಿನಾಂ, ಬಾಳ್ಗೂಂಕ್

ಜೆವಿ : ಜೆವ್ತಾ (ಜೆವಿತಾ), ಜೆವ್ಲೊ, ಜೆವಿನಾಂ, ಜೆವೂಂಕ್ > ಜೆಂವ್ಕ್

ಭಾಜಿ : ಭಾಜ್ತಾ (ಭಾಜಿತಾ), ಭಾಜ್ಲೊ, ಭಾಜಿನಾಂ, ಭಾಜೂಂಕ್ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಬದ್ಲಿ : ಬದ್ಲಿತಾ, ಬದ್ಲಿಲೊ, ಬದ್ಲಿನಾಂ, ಬದ್ಲೂಂಕ್ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಭಗ್ಶಿ : ಭಗ್ಶಿತಾ, ಭಗ್ಶಿಲೊ, ಭಗ್ಶಿನಾಂ, ಭಗ್ಸೂಂಕ್ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಭರ್ಶಿ : ಭರ್ಶಿತಾ, ಭರ್ಶಿಲೊ, ಭರ್ಶಿನಾಂ, ಭರ್ಸೂಂಕ್ (ಸಕರ್ಮಕ್ ಕ್ರಿಯಾ)

ಉ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮೆಳ್ನಾಂತ್

ಎ-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಪಿಯೆ : ಪಿಯೆತಾ, ಪಿಯೆಲೊ, ಪಿಯೆನಾಂ, ಪಿಯೆಂವ್ಕ್ (ಪಿಯೆಉಂಕ್)

ಜಿಯೆ : ಜಿಯೆತಾ, ಜಿಯೆಲೊ, ಜಿಯೆನಾಂ, ಜಿಯೆಂವ್ಕ್ (ಜಿಯೆಉಂಕ್)

ಅಯ್-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಬರಯ್ : ಬರಯ್ತಾ, ಬರಯ್ಲೊ, ಬರಯ್ನಾ, ಬರೊಂವ್ಕ್

ಶಿಕಯ್ : ಶಿಕಯ್ತಾ, ಶಿಕಯ್ಲೊ, ಶಿಕಯ್ನಾ, ಶಿಕೊಂವ್ಕ್

ಆಯ್-ಸ್ವರಾಂತ್ ಸೊಂಪ್ಪಿ

ಘುಂವ್ಡಾಯ್ : ಘುಂವ್ಡಾಯ್ತಾ, ಘುಂವ್ಡಾಯ್ಲೊ, ಘುಂವ್ಡಾಯ್ನಾಂ, ಘುಂವ್ಡಾಂವ್ಕ್

ಧಾಡಾಯ್ : ಧಾಡಾಯ್ತಾ, ಧಾಡಾಯ್ಲೊ, ಧಾಡಾಯ್ನಾಂ, ಧಾಡಾಂವ್ಕ್

ಆಡಾಯ್ : ಆಡಾಯ್ತಾ, ಆಡಾಯ್ಲೊ, ಆಡಾಯ್ನಾಂ, ಆಡಾಂವ್ಕ್

ಆಪ್ಣಾಯ್ : ಆಪ್ಣಾಯ್ತಾ, ಆಪ್ಣಾಯ್ಲೊ, ಆಪ್ಣಾಯ್ನಾಂ, ಆಪ್ಣಾಂವ್ಕ್

೩. ತೀನ್ ಅಕ್ಷರಿ ಕ್ರಿಯಾ

ಎಕ್ವಟಾಯ್ : ಎಕ್ವಟಾಯ್ತಾ, ಎಕ್ವಟಾಯ್ಲೊ, ಎಕ್ವಟಾಯ್ನಾಂ, ಎಕ್ವಟಾಂವ್ಕ್

ನಿಕೆಪಿ : ನಿಕೆಪಿತಾ, ನಿಕೆಪಿಲೊ, ನಿಕೆಪಿನಾಂ, ನಿಕೆಪೂಂಕ್

ಪಾತ್ಯೆ : ಪಾತ್ಯೆತಾ, ಪಾತ್ಯೆಲೊ, ಪಾತ್ಯೆನಾಂ, ಪಾತ್ಯೆಂವ್ಕ್

೩.೩. ಉತ್ರಾವಳೀಂಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್

ಪ್ರೊ. ಬೊರ್ಜಿಸಾ (೨೦೧೭) ಪರ್ಮಾಣೆಂ, ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಹುಂಬ್ರ್ಯಾರ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಬಾಂದಾವ್ಳೀಚೆರ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ತಾಚಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ಆಜುನೂಯ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ಝಳ್ಕತಾ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಮಿಶನರೀಂನಿ ಸಾಶ್ಟೀಂತೂಚ್ ರಾವೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆರ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕೆಲೊ. ತಾಂಣಿ ತೆ ಭಾಶೆಚೆಂ ವ್ಯಾಕರಣ್ ಆನಿ ಕೊಶ್ ರಚ್ಲೆ. ರೊಮಿ ಲಿಪ್ಯೆಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ಆನಿ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ತಿ ಹೆಂಗಾಡಿ ಜಾಲ್ಯಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಚುಕೀಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಹಾಂಗಾ ರುಜು ಜಾತಾ. ಖರೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮರಾಠೀಚ್ಯಾ ಪ್ರಭಾವಾನ್ ‘ಶುದ್ಧ್ ಕೊಂಕಣಿ’ ಬದಲ್ಲ್ಯಾ. ಅಸ್ಲೀಂಚ್ ರುಪಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಕಾರ್‍ವಾರಿ, ಮಂಗ್ಳುರಿ, ಕೊಡಿಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೊಚೀಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಅರ್ಧಾಂತ್ ತೀಸ್ವಾಡೀಂತ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಾನ್ ಮಿಶನಾರೀಂನಿ ಹಳೆಕನ್ನಡ ವಾ ಗೊಂಯ್‌ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ರಚಿಲ್ಲ್ಯಾ ಫ್ಲೊಸ್ ಸಾಂಕ್ತೊರುಮ್ ಹಾತ್‌ಬರ್‍ಪಾಂತ್ ಲೆಗೂನ್ ತೀಚ್ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಕಾಂ ವಾಚೂಂಕ್ ಮೆಳ್ಟಾ. ತಾಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ರುಪಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ವಿಲಿಯಮ್ ಕೆರೀನ್, ಎಕುಣಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಅರ್ಧಾಂತ್ ಪವಿತ್ರ್ ಪುಸ್ತಕಾಚೆಂ ಭಾಶಾಂತರ್ ಕರಯ್ತಾನಾ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಪ್ರೊ. ಬೊರ್ಜೀಸ್ (೨೦೧೭) ಮ್ಹಣ್ಟಾ ತೆ ಪರ್ಮಾಣೆಂ:

ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ಆಘಾತಾಂಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಫಾಟ್ಲ್ಯಾ ಚಾರ್ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ಖುಬೂಚ್ ಭಾಂಡಾರ್ ಸಾಂಡ್ವಲಾಂ. ತೆಂ ಪರತ್ ಮೆಳೊವ್ನ್ ಘೆಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಉಪ್ರಾಸ್ಲ್ಯಾ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಕಾಂಕ್ ರೊಖ್ಡೀಂಚ್ ಮರಾಠಿ, ಇಂಗ್ಲೆಜ್ ಜಾಂವ್ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಉತ್ರಾಂ ಸುಚ್ತಾತ್. ಹಿ ಪದ್ಧತ್ ಶಣೈ ಗೊಂಯ್‌ಬಾಬಾಕ್ ಬಿಲ್ಕೂಲ್ ಪಸಂತ್ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ತಾಣೆಂ ಮ್ಹಣ್ಲಾಂ, ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಆಮ್ಗೆಲಿ ಆಜಿ ಖರಿ. ಪೂಣ್ ತಿತ್ಲೆ ಖಾತಿರ್ ಆಮಿ ಆಮ್ಗೆಲೆ ಆಜ್ಯೆಕ್ ಮೆಳತ್ ತೆನ್ನಾ ನಾಗೊಂವ್ಯಾ ನಾಕಾ. ಆಮಿ ಆಮ್ಗೆಲ್ಯಾ ಭಾಟಾಂತ್ ಮಾಡಾಂಕ್ ನಾರ್‍ಲ್ ಆಸಾತ್ ಕಿ ನಾಂತ್ ತೆಂ ಪಳೆಂವ್ಯಾ, ಆನಿ ಥೈಂ ಸುಕಿಲ್ಲೊ ಬೊಂಡೊಯ್ ದಿಸ್ಲೊ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಮಾಗಿರ್ ಆಜ್ಯೆಚ್ಯಾ ಭಾಟಾಂತ್ ಮಾಡಾಂಚೆರ್ ಚಡುಂಯಾ…. ಕಸ್ಲೆಂಯ್ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ವಾ ಪರ್ಕೆಂ ಉತರ್ ಘೆವ್ಚೆ ಆದಿಂ, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಾಂಠ್ಯಾಂತ್ ತ್ಯಾ ಅರ್ಥಾಚೆಂ ಉತರ್ ಆಸಾ ಕಿ ನಾ ತೆಂ ಆದಿಂ ಸೊದೂನ್ ಪಳೆಂವ್ಯಾ ಆನಿ ತೆಂ ಮೆಳ್ಳೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ತೆಂಚ್ ಘೊಳೊಂವ್ಯಾ. ಅಸಲೆ ಪ್ರಯತ್ನ್ ಖೂಬ್ ಗರ್ಜೆಚೆ (ಬೊರ್ಜೀಸ್, ೨೦೧೭, ಪಾ. ಘಿಘಿಘಿಗಿIIIಐಘಿ).

ಫುಡೆಂ ತೊ ಸಾಂಗ್ತಾ ಮಿಶನರೀಂನಿ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆ ಕೊಶ್ ಜೆ ಬರ್‍ಯಾಚ ಪ್ರಮಾಣಾರ್ ಬ್ರಾಗಾ ಸಂಹಿತೆಚೆ ಬುನ್ಯಾದೀಚೆರ್ ಉಬೆ ಕೆಲ್ಲೆ ಆಸಾತ್ ಆಮ್ಚೊ ಸಾಂಠೊ (ಸಬ್ದಾ ಭಂಡಾರ್) (ಬೊರ್ಜೀಸ್, ೨೦೧೭). ಜಾಯ್ತೊ ಕಾಳ್ ಹಾಚೆರ್ ಆಡ್‌ನದರ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಆನಿ ಉಪೆಕ್ಷಾ ಲೆಗೂನ್ ಜಾಲ್ಯಾ. ತಿ ಬದ್ಲೂಂಕ್ ಜಾಯ್. ಕೊಂಕಣಿ ಸಂಶೊಧಕಾಂನಿ ಹ್ಯಾ ಸಾಂಠ್ಯಾಚೊ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್ ತಾಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ಉಕ್ತಾಡಾರ್ ಹಾಡುಂಕ್ ಜಾತಾ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕಾರಾಂನಿ ತಾಂಚೊ ವಾಪರ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆಂ ವೈದೀಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಾ ಕಡೆ ಲಾಗೀಂಚೆಂ ನಾತೆಂ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಕಾಂಯ್ ಜಾಣ್ಕಾರ್ ಮಾನ್ತಾತ್. ದ್ವಿರುಕ್ತೀಂಚ್ಯಾ ತುಳಾತ್ಮಕ್ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಾಚೆರ್ ಲೆಗೂನ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಫಾಂಕೂಂಕ್ ಶಕ್ತಾ. ಶೆಕಿಂ ಎಕ್ ಭಿರಾಂತ್ ತೊ ವ್ಯಕ್ತ್ ಕರ್‍ತಾ. ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ಲಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ಆಯ್ಜ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತುಚ್ ಕಾಬಾರ್ ಜಾಯ್ತ್ ವೆತಾತ್. ಕೊಶ್ಕಾರಾಂಚೆ ಉಪೆಕ್ಷೆಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಶಿಕಿಲ್ಲೊ ಸಾಶ್ಟೀಕಾರ್ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ವಾಪ್ರೂಂಕ್ ಕಾಂಚ್ವೆತಾ (hesiಣಚಿಣes). ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಹೆಂಗಾಡಿ ಮ್ಹಣ್ ತೊ ವಾ ತಿ ಲೆಖ್ತಾ ಜಾಯ್ತ್. ದೆಖೂನ್ ಹಿಂ ಖಾಶೆಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಅಶಿಕ್ಷೀತ್ ಮ್ಹಾತಾರ್‍ಯಾಂ ಕಡ್ಲ್ಯಾನುಚ್ ಪುಂಜಾಂವ್ಚಿ ಪಡ್ಟಲಿಂ ಮ್ಹಣ್ ತೊ ಸುಚಯ್ತಾ (ಬೊರ್ಜಿಸ್, ೨೦೧೭). ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ವಾಚುನ್ ತಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಮಿ ಆಸ್ಪಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್.

ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚಿಂ ಜಿಂ ರುಪಾಂ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಆಸಾತ್, ತಿಂ ರುಪಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಎಕ್ ಮೊಲಾದೀಕ್ ದಾಯ್ಜ್. ತಾಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಚೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಂತ್ ತಾಂಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್ ಆಮಿ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ದಿಸುನ್ ಯೆತಲೆಂ ಆನಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆ ಥಾವ್ನ್ ತಿ ಕಿತ್ಲಿ ವೆಗ್ಳಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸತೂಯ್ ದಿಸೂನ್ ಯೆತಲೆಂ.

೪. ಸೊಂಪ್ಣಿ

ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಭೋವ್ ಗರ್ಜೆಚೊ. ಅಸಲೆ ರಿತೀಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಭೋವ್ ಉಣ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾರ್ ಜಾಲಾ. ಮಾಧವಿ ಸರ್ದೆಸಾಯಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ, ಭಾಸ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ನಾತ್ಯಾಂಚಿ ಎಕ್ ವೆವಸ್ಥಾ. ಹೆ ವೆವಸ್ಥೆಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಮುಖೆಲ್ಪಣಾನ್ ತೀನ್ ಪಾಂವ್ಡೆ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್ – ನಾದಾಚೊ ಪಾಂವ್ಡೊ, ಉತ್ರಾಚೊ ಪಾಂವ್ಡೊ ಆನಿ ವಾಕ್ಯಾಚೊ ಪಾಂವ್ಡೊ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ನಾದ್, ಉತರ್ ಆನಿ ವಾಕ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾ ವಯ್ಲಿ ಭಾಶೀಕ್ ಘಟ್ಕಾಂಚಿ ವೆವಸ್ಥಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರೂಚ್ ‘ಶುದ್ಧ್ ಭಾಶೀಕ್ ವೆವಸ್ಥಾ’. ಭಾಶೆಚೆ ವೆವಸ್ಥೆಚೊ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ಅ-ಭಾಶೀಕ್ ಸಂಸಾರಾ ಕಡೆನ್ ದೊನ್ ಮಾರ್ಗಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಂಬಂಧ್ ಯೆತ್. ಎಕ್ ನಾದಾಚ್ಯಾ ಮಾರ್ಗಾನ್ ಆನಿ ದುಸ್ರೊ ಅರ್ಥಾಚ್ಯಾ ಮಾರ್ಗಾನ್. ನಾದಾಚ್ಯಾ ಸ್ವನಿಮೀಕ್ ಆಂಗಾಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಸ್ವನೀಮ್-ವಿಚಾರಾಂತ್ ಮೊಡ್ಟಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ನಾದಾಚ್ಯಾ ಸ್ವನೀಕ್ ಆಂಗಾಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ನಾದ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಂತ್ ಆಸ್ಪಾವ್ತಾ. ಅರ್ಥಾಚೆರ್ ಭಾಶೆಚೆ ವೆವಸ್ಥೆಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಆಸ್ತಾ, ತಸೊಚ್ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾ ಅಭಾಶೀಕ್ ಸಂಸಾರಾಚೊಯ್ ಛಾಪ್ ಆಸ್ತಾ. ಅರ್ಥಾಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಯಾ ಅರ್ಥವಿಜ್ಞಾನಾಕ್ ಹಾಂಗಾ ಮಹತ್ವ್ ಆಸಾ. ಕಾಳ್ ಜಿವಿತಾಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಆಂಗಾಂಕ್ ಆಫುಡ್ಟಾ ತಸೊ ಭಾಶೆಕೂಯ್ ಆಫುಡ್ಟಾ. ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ (ಊisಣoಡಿiಛಿಚಿಟ ಐiಟಿguisಣiಛಿs) ಭಾಶೆಚೆರ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಸಂಸ್ಕಾರಾಂಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾ. ಭಾಸ್ ಕಶಿ ಬದ್ಲತಾ? ಭಾಶೀಕ್ ಬದ್ಲಾಚ್ಯೊ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಖಂಯ್ಚ್ಯೊ? ಭಾಸ್ ಕಿತ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಬದ್ಲತಾ? ಮೂಳ್ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಪೊಟ್‌ಭಾಸೊ ಕಶ್ಯೊ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಯೆತಾತ್? ಅಸಲೆ ಪ್ರಸ್ನ್ ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಕ್ ಲಾಗ್ತಾತ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆರ್ ನಿಯಾಳ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಹ್ಯೊ ವಯ್ಲ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಹಾಂವೆಂ ಹಾತಾಳ್ಳ್ಯೊ.

೪.೧. ಭಾಶಾಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಭಾಸ್

ಭಾಶೆಂತ್ ‘ಶುದ್ಧ್/ಅಶುದ್ಧ್’ ಹ್ಯಾ ಭೆದಾ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ‘ಗಿರೆಸ್ತ್/ದುಬ್ಳ್ಯೊ ಭಾಸೊ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಭೆದೂಯ್ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಂತ್ ನಾ. ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾ ಪರ್ಮಾಣೆ ಸಗ್ಳ್ಯೊ ಭಾಸೊ ಸಮಾನ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಗಿನ್ಯಾನಾಚೊ ವ್ಹಡ್ಲೊ ಪೊಟ್ಲೊ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ಭಾಸೊ ‘ವ್ಹಡ್ಲ್ಯೊ ಭಾಸೊ, ಲ್ಹಾನ್ ಪೊಟ್ಲೊ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ಭಾಸೊ ‘ಲ್ಹಾನ್ ಭಾಸೊ ಅಸೊ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್ ಭೆದ್ ಕರಿನಾ ಹೆಂ ಆಮಿ ಲಕ್ಷಾಂತ್ ದವ್ರೂಂಕ್ ಜಾಯ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಭಾಶಾಶಾತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ನಿಯಾಳ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಹೆಂಚ್ ತತ್ವ್ ಹಾಂವೆಂ ಪಾಳ್ಳಾಂ.

ಎಕುಣಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಆನಿ ವಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಚೆ ಸುರ್ವೆಕ್ ಭಾಶೆಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ನದ್ರೆಂತ್ಲ್ಯಾನೂಚ್ ಜಾತಾಲೊ. ಭಾಸಾಂ ಭಾಸಾಂ ಮಧ್ಲೆಂ ರಗ್ತಾಚೆಂ ನಾತೆಂ ಸೊದುನ್ ಕಾಡೂನ್ ತಾಂಕಾಂ ಭಾಶೆ-ಕುಳಾಂನಿ ವಾಂಟುನ್ ಘಾಲ್ತಾಲೆ. ಆರ್ವಿಲ್ಲ್ಯಾ ಭಾಸಾಂಚ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಇತಿಹಾಸ್ ಭರವ್ಣ್ ಜಾಲ್ಲೆ ಪುರ್ವಿಲ್ಲೆ ಮೂಳ್-ಭಾಶೆಚೆರೆ ಉಜ್ವಾಡ್ ಘಾಲ್ಚೊ ವಾವ್ರ್ ಜಾತಾಲೊ. ಹ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕ್ ಗಜಾಲ್ ದಿಸೂನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ. ಎಕಾ ಕುಳಾಂತ್ಲ್ಯೊ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಭಾಸೊ ಎಕೆಚ್ ಮೂಳ್-ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಜಲ್ಮಾಕ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್. ಹೆಂ ಜರಿ ಖರೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ತರಿ ಹಿ ಮೂಳ್-ಭಾಸ್ ಸಾಮ್ಕೀಚ್ ‘ಎಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ತಿಚೆ ಭಿತರ್ ಬೊಲ್ಯಾಂಚೊ ಭೆದ್ ಆಶಿಲ್ಲೊ. ಹೊ ಭೆದ್ ಲ್ಹವು ಕರುನ್ ಎಕೆ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ದೊನ್ ಭಾಸೊ ಜಾಂವ್ಕ್ ಕಾರಣ್ ಜಾತಾ. ಹ್ಯಾ ಸೊದಾನ್ ಜಾಣ್ಕಾರಾಂಚೆಂ ಲಕ್ಷ್ ಆರ್ವಿಲ್ಲ್ಯಾ ಭಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಬೊಲಿ-ಭೆದಾಂ ಕಡೆನ್ ಒಡಿಲ್ಲೆಂ ಆನಿ ತಾಂಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂಚ್ಯೊ ಶಿಮೊ ಥಾರಾವ್ನ್ ಕಾಂಯ್ ವಾಠಾರಾಂಚೆ ಬೊಲ್ಯಾಂ-ನಕ್ಶೆ – ಅಟ್ಲಾಸ್ (ಆiಚಿಟeಛಿಣ ಂಣಟಚಿs) ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆ. ಬೊಲ್ಯಾಂಚ್ಯೊ ಶಿಮೊ ಥಾರಾಯ್ತಾನಾ ಪಯ್ಲಿಂ ತಾಂಚೀಚ್ ಎಕ್ ಖಾಶೆಲಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ತಯಾರ್ ಕರ್‍ತಾಲೆ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಹೆ ಉತ್ರಾವಳೀಂತ್ಲ್ಯಾ ಎಕ್ ಉತ್ರಾಚೆ ಘೊಳ್ಣುಕೆಚಿ ಶೀಮ್ ಸೊದೂನ್ ಕಾಡ್ಟಾಲೆ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಶಿಮಾಂಚೊ ಪುಂಜೊ ಜಾಲ್ಲೊ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾಲೊ. ಥಂಯ್ ಬೊಲ್ಯೆಚಿ ಸಭಾವೀಕ್ ಶೀಮ್ ಆಸಾ ಅಶೆಂ ಮಾನ್ತಾಲೆ. ಹಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಬೊಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ವಾಠಾರಾಂಚೊ ತಸೊಚ್ ಭಾಸಾಂಚ್ಯಾಯ್ ವಾಠಾರಾಂಚೊ ಬರೊ ಅದ್ಮಾಸ್ ಮೆಳುಂ ಯೆತಾ. ಸಭಾವೀಕ್ ಭಾಶೀಕ್ ಶಿಮೊ ಹ್ಯೊ ಚಡ್‌ಶ್ಯೊ ವಾಂಕ್ಡ್ಯೊ ತಿಂಕ್ಡ್ಯೊಚ್, ಎಕಾಮೆಕಾಂತ್ ಭರ್‍ಸಲ್ಲ್ಯೊಚ್ ಆಸ್ತಾತ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಭಾಸಶಾಸ್ತ್ರೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಆಮಿ ಖಂಯ್ಚೀಯ್ ಎಕ್ ಭಾಸ್ ಘೆತಾನಾ ಹೊ ಸೊದ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಖುಬೂಚ್ ಮಹತ್ವಾಚೊ. ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಮರಾಠೀಚೊ ವಾದ್ ಹೆಚ್ ನದ್ರೆನ್ ಆಮಿ ಪಳೆಂವ್ಚೊ ಪಡ್ಲೊ.

ಕೊಂಕಣಿ-ಮರಾಠಿ ವಾದ್ ಸಮ್ಜೂನ್ ಘೆಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜಾಚೊ ವಿಚಾರ್ ಭೊವ್ ಗರ್ಜೆಚೊ. ಕೊಂಕಣಿ ಮರಾಠೀಚಿ ಬೊಲಿ ಕಾಯ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸ್ ಹೆಂ ಫಕತ್ ದೊನೂಯ್ ಭಾಸಾಂಚ್ಯಾ ಬಾಂದಾವ್ಳೀಚಿ ಆನಿ ಉತ್ರಾವಳೀಚಿ ತುಳಾ ಕರುನ್, ವ್ಯಾಕರಣಾಚ್ಯಾ ಕಸಾ ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಥಾರಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ದೊ. ಗ್ರಿಯರ್ಸನ್, ಸುನಿತಿ ಕುಮಾರ್ ಚಟರ್ಜಿ, ನಾ. ಗೊ. ಕಾಲೆಲ್ಕರ್, ಸುಮಂತ್ ಕತ್ರೆ ವಾ ಘಾಟ್ಗೆ ಸಾರ್ಕೆಲ್ಯಾ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಯಾ ಜಾಣ್ಕಾರಾಂಚ್ಯಾ ಮತ್ತಾಚೆರ್ ಪಾತ್ಯೆವನೂಯ್ ಥಾರಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್ನಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್ ವಾ ಬೊಲಿ ಹಾಚಿ ಜಾಪ್ ಖುಬ್ಶ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣಾಂತ್ ಸಮಾಜಾಚೊ ಸಂಸ್ಕೃತೀಕ್-ರಾಜಕಿ ಹಾವೆಸ್ ಥಾರಾಯ್ತಾ. ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಹೆಂ ಕಿತ್ಲೆಂ ಖರೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೆಚಿ ಲೊಕ್‌ಪ್ರಿಯತಾಯ್ ಪಳೆತಾನಾ ಕಳ್ಟಾ. ಧಾ ಪರಸ್ ಚಡ್ ಮರಾಠಿ ದಿಸಾಳಿಂ ಗೊಂಯಾಂತ್ ಆಸಾತ್. ಭಾಶೆಚೊ ಪ್ರಸ್ನ್ ಚಳವಳಿಚೆಂ ರೂಪ್ ಘೆತಾ ತೆನ್ನಾ ತಾಂತುಂ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ವ್ಯಾಕರಣಾ ಪರಸ್ ಭಾಶೆಚೆಂ ರಾಜ್ಕರಣೂಚ್ ಅಧೀಕ್ ಘುಸ್ಪಲ್ಲೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಮರಾಠೀಚೊ ಆಯ್ಜವೆರ್ ಜಾಲ್ಲೊ ವಾದ್ ಹೊ ಭಾಸ್ ವಾ ಬೊಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಥಾರಾಂವ್ಚ್ಯಾ ದರ್ಜಾಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಜಾಲ್ಲೊ ವಾದ್. ಗೊಂಯ್ಚೊ ಸಮಾಜ್ ಹೊ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜ್ ಕಾಯ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಸ್ನಾಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಹೊ ವಾದ್ ನ್ಹಯ್. ಕಾರಣ್ ‘ಮರಾಠೀವಾದಿ’ ಲೆಗೀತ್ (‘ಭಾಯ್ಲೆ ಮರಾಠೀವಾದಿ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್) ಆಪೂಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಯ್ತಾತ್ ಹೆಂ ಮಾನ್ಯ್ ಕರ್‍ತಾತ್. ತಾಂಚೊ ವಾದ್ ಸುರು ಜಾತಾ, ಹೆ ಉಲೊವ್ಪಾಂತ್ಲೆ ಭಾಶೆಕ್ ‘ಭಾಸ್ ಮಾನ್ಚಿ ಕಾಯ್ ‘ಬೊಲಿ’ ಮಾನ್ಚಿ. ದೊ. ಕೆಳ್ಕರಾಂಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲಿ-ಕುಳಾಕ್ ಮರಾಠಿ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜಾಚೊ ವಾಂಟೊ ಮಾನ್ಚೊ, ಕಾಯ್ ವೆಗ್ಳೊ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜ್ ಲೆಖ್ಚೊ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಪ್ರಸ್ನ್. ದೊ. ಘಾಟ್ಗೆ ಲೆಗೀತ್ ಕಾಣ್ಕೊಣಚೆ ವಾ ಕೊಚೀಚೆ ‘ಮರಾಠಿ ಬೊಲ್ಯೆಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ಕಾಣ್ಕೊಣಚಿ ವಾ ಕೊಚೀಚಿ ಭಾಸ್ ‘ಕೊಂಕಣಿ’ ಮ್ಹಣ್ಟಾ, ‘ಮರಾಠಿ’ ಮ್ಹಣನಾ. ಹಾಚೆ ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕ್ ಗಜಾಲ್ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ. ಭಾಶೀಕ್ ದರ್ಜಾಚೊ ಪ್ರಸ್ನ್ ವಯ್ಲೆ ವಯ್ರ್ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ನಿಕ್ಟೊಚ್ ಭಾಶೀಕ್ ಪ್ರಸ್ನ್ ದಿಸ್ಲೊ ತರಿ ಖರೆಪಣಿಂ ತೊ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಾಚೊ ಪ್ರಸ್ನ್. ದೆಖೂನ್ ತೊ ಎಕ್ ರಾಜಕಿ ಪ್ರಸ್ನ್ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಹ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ಗಜಾಲಿ ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಜಾಯ್ತೆ ನಿಷ್ಕರ್ಶ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಜಾತಾತ್.

೪.೨. ಹ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ಲೊ ಸೊದ್

ಹ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ಲ್ಯಾ ತೀನ್ ಸೊದ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಝಳ್ಕತಾತ್. ಪಯ್ಲೊ, ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್‍ತಾನಾ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಲೆಗೂನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮರಾಠಿ ಪಾಸೂನ್ ವೆಗ್ಳಿ ಆಸ್ಲಿ. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ತಿ ಮರಾಠೀಚಿ ಬೊಲಿ ನ್ಹಯ್. ತಿ ಎಕ್ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸ್. ದುಸ್ರೊ, ಆಧುನೀಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಮರಾಠೀಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಗೊಯಾಂತ್ ಚಡ್ ಆಸಾ. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿಂ ಜಿಂ ವ್ಯಾಕರಣೀಕ್ ರುಪಾಂ ಆಸಾತ್ ಆನಿ ಜಿಂ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್, ಕೊಡ್ಯಾಳೀಂತ್ ಆನಿ ಕೆರಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂನಿ ಘೊಳ್ಟಾತ್ ತಾಂಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಜಾಂವ್ಚೊ. ತಿಸ್ರೊ, ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ಜಿ ಬ್ರಾಗಾ ಸಂಹಿತೆಂತ್ ಪುಂಜಾಯಿಲ್ಲಿ ಮೆಳ್ಟಾ, ತಾಚೊ ಆಸ್ಪಾವ್ ಆಧುನೀಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಜಾಂವ್ಚೊ. ತಿ ಭಾಸ್ ಪರ್ತುನ್ ಜಿವಾಳ್ ಕರ್‍ಚಿ. ಹೆಂ ಕರ್‍ತಾನಾ ಸಾಶ್ಟಿ, ಕೊಡ್ಯಾಳಿ ಆನಿ ಕೆರಳಿ ಬೊಲ್ಯಾಂಚೊ ಆಧಾರ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್.

ಹ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ದೊ. ಮಾಧವಿ ಸರ್ದೆಸಾಯ್ಲಿಂ (೧೯೯೩) ಉತ್ರಾಂ ಹಾಂಗಾ ಚಡ್ ಮಹತ್ವಾಚಿಂ. ಭಾಸ್ ಹಿ ನ್ಹಂಯೆ ಪರಿಂ ವ್ಹಾಳ್ಟಾ. ತಿ ಕೆನ್ನಾ ಎಕಾ ರುಪಾಂತ್ ಆಸನಾ. ಭಾಸ್ ಬದ್ಲತ್ ಆಸ್ತಾ. ಮ್ಹಣ್ಟಚ್ ಎಕೆ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ತಿಚ್ಯೊ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಘಡ್ಟಾತ್ ಆನಿ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಬೊಲ್ಯಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಆನಿ ಮುಖಾರ್ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಭಾಸೊ ಘಡ್ಟಾತ್. ಹ್ಯಾ ಖಿಣಾಕ್ ಆಸಾ ತಿ ನ್ಹಂಯ್ಚಿ ವ್ಹಾಂವ್ತಿ, ಆದ್ಲ್ಯಾ ಖಿಣಾಕ್ ನಾಶಿಲ್ಲಿ ಆನಿ ಉಪ್ರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಖಿಣಾಕೂಯ್ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಸ್ಚೊ ನಾ. ಅಸಲೆ ಪರಿಸ್ಥಿತೀಂತ್ ತಿಚೆಂ ಖಾಶೆಲೆಪಣ್ ಆಮಿ ಸಾಂಬಾಳೂಂಕ್ ಜಾಯ್. ದುಸ್ರಿ ಗಜಾಲ್ ಜಿ ಆಮಿ ಮನಾಂತ್ ದವರುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಾಳಾ ವಾಂಗ್ಡಾ ಉತ್ರಾಂಚೆ ಅರ್ಥೂಯ್ ಬದ್ಲತಾತ್. ಕೆನ್ನಾ ಮೂಳ್ ಅರ್ಥಾಂತ್ ನವ್ಯಾ ಅರ್ಥಾಚಿ ಭರ್ ಪಡ್ಟಾ, ಉತ್ರಾಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾಚೊ ಆಂವಾಟ್ ವಾಡ್ಟಾ, ಕೆನ್ನಾ ಹೊ ಆಂವಾಟ್ ಆಂವ್ಳೂನ್ ಯೆತಾ ತರ್ ಕೆನ್ನಾ ಮೂಳ್ ಅರ್ಥ್ ಪೆಲ್ಯಾನ್ ಪಡೂನ್ ಉತರ್ ನವ್ಯಾಚ್ ಅರ್ಥಾನ್ ಘೊಳೂಂಕ್ ಲಾಗ್ತಾ. ಆಮಿ ಜಾಣಾತ್ ತೆ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಆವಯ್ ಕಡ್ಲೆ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ನಾತ್ಯಾಚೆರ್ ಡೊ. ಸುಮಿತ್ರ ಮಂಗೆಶ್ ಕತ್ರೆ (೧೯೬೬) ಹಾಂಣಿ ಖೂಬ್ ಮೊಲಾಚೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಅಭ್ಯಾಸಾಂತ್ ತಾಣೆಂ ಚಿತ್ರಾಪೂರ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಗೌಡ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚ್ಯಾ ಆನಿ ದಕ್ಷೀಣ್ ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಉತ್ತರ್ ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆನಿ ಶಣೈ ಗೊಂಯ್‌ಬಾಬಾಲೆ ಬರ್‍ಪಾವಳೀಂತ್ಲಿ ಆನಿ ಗೊಮಂತಕ್ ಛಾಪ್ಖಾನ್ಯಾನ್ ಉಜ್ವಾಡಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ನವೆಂ ಗೊಂಯ್ ನೆಮಾಳ್ಯಾಂತ್ಲಿ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಹಿಂದೂಂಚಿ ಕೊಂಕಣಿ, ಹ್ಯೊ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯೊ ಸ ಬೊಲ್ಯೊ ಪತೀಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಕುಟುಂಬಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಖಂಯ್ ಬಸ್ತಾ ತೆಂ ದಾಖೊವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಚೆರ್ ಆನಿ ಇತಿಹಾಸೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿಚೆ ವ್ಯಾಕರಣಿ ಬಾಂದಾವ್ಳೀಚೆರ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಘಾಲೊ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಹೀಚ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಆಮಿ ಫುಡೆಂ ವ್ಹರುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಆನಿ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಖಾಶೆಲೆಪಣಾ ವಿಶಿಂ ಲಕ್ಷ್ ದಿಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್.

ಗೊಂಯಾಂತ್ಲೊ, ಮಂಗ್ಳೂರಾಂತ್ಲೊ ವಾ ಕೊಚೀಂತ್ಲೊ ಕೊಂಕಣಿ ಮನೀಸ್ ಎಕೆ ತರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಯ್ನಾ. ಗೊಂಯಾಂತೂಚ್ ಬಾರ್ದೆಸ್ಕಾರ್ ಆನಿ ಸಾಶ್ಟೀಕಾರ್, ಪೆಡ್ಣೆಕಾರ್ ಆನಿ ಕಾಣ್ಕೊಣ್ಕಾರ್ ಎಕೆಚ್ ಭಾಶೆನ್ ಉಲಯ್ನಾಂತ್. ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚೊ ಕೊಂಕಣಿ ಹೆಳೊ ವೆಗ್ಳೊ, ಗೊಂಯ್ಚೊ ವೆಗ್ಳೊ. ಗೊಂಯ್ಚೆ ಕೊಂಕಣಿಂತೂಚ್ ಹೆಳೊ ವೆಗ್ಳೊ, ಸಾಶ್ಟೀಚೊ ವೆಗ್ಳೊ, ಪೆಡ್ಣೆಚೊ, ಕಾಣ್ಕೊಣಚೊ ಹೆಳೊ ವೆಗ್ಳೊ. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಹಯ್/ವೊಯ್/ಒಯ್ ಮ್ಹಣ್ಟಾತ್, ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ಆನಿ ಕೊಚೀಂತ್ ‘ವ್ಹಯ್ ಮ್ಹಣ್ಟಾತ್. ಆನಿ ಇಲ್ಲೆಂ ಬಾರಿಕಸಾಣೆನ್ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್ ಭುರ್ಗೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚೆಂ ‘ಚೆರ್ಡುಂ’ ಆಡ್ಸರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚೊ ‘ಬೊಂಡೊ’. ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚೆಂ ‘ಯೆದೊಳ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಗೊಂಯ್ಚೆಂ ‘ಆಜೂನ್ ಮೆರೆನ್; ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ‘ದೊನ್ ವರ್ಸಾಂ ಫುಡೆಂ’ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ‘ದೊನ್ ವರ್ಸಾಂ ಫಾಟಿಂ.’ ತಶೆಂಚ್ ಚಲ್ – ಚಲಯ್, ಹಾಂಸ್ – ಹಾಂಸಯ್ ಹ್ಯಾ ನೆಮಾನ್ ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ಕರ್ – ಕರಯ್ ಜಾತಾ. ಪೂಣ್ ಗೊಂಯಾಂತ್ ‘ಕರಯ್ ಮ್ಹಣ್ನಾಂತ್, ‘ಕರೂನ್ ಘೆ’ ಮ್ಹಣ್ಟಾತ್. ಪೆಡ್ಣ್ಯಾ ‘ಕರೂನ್, ‘ಘಾಲೂನ್, ‘ಕಾಡೂನ್ ಆಸ್ತಾ ತೆಂ ಕಾಣ್ಕೊಣಾಂ ಪಾವ್ತಾ ಸರ್ ‘ಕರ್‍ನ್’, ‘ಘಾಲ್ನ್’, ‘ಕಾಣ್ಣ್’ ಜಾತಾ. ಬಾರ್ದೆಸಾಂತಲೆಂ ‘ಕರಿನಾ’ ತೀಸ್ವಾಡೀಂತ್ ಆನಿ ಅಂತ್ರೂಜೆಂತ್ ‘ಕರ್‍ನಾ’, ‘ಕರ್ನಾ, ಆನಿ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ ‘ಕನ್ನಾ’ ಜಾತಾ. ಅಶೆಂ ಭಾಶೆಂತ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ರುಪಾಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ಟಾತ್. ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯಾ ಥಳಾವ್ಯಾ ಭೆದಾಂಚ್ಯೊ ಹ್ಯೊ ಕಾಂಯ್ ಪತಿ.

ಥಳಾವೆ ಭೆದ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಚ್ ಭಾಸಾಂನಿ ಆನಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ಆಂಗಾಂನಿ – ಹೆಳ್ಯಾಂತ್, ಉತ್ರಾವಳೀತ್, ನಾದಾಂತ್ ಆನಿ ವ್ಯಾಕರಣಾಂತ್ ದಿಶ್ಟಿ ಪಡ್ಟಾತ್. ಪೊರ್ನೆ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಎಕಾಚ್ ಉತ್ರಾಚಿಂ ದೊನ್ ರುಪಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಝಳ್ಕತಾತ್. ಥಳಾವೆ ಭೆದ್ ವಾ ಥಳಾವಿಂ ಖಾಶೆಲಪಣಾಂ ಭಾಶೆಚ್ಯೊ ಥಳಾವ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಘಡಯ್ತಾತ್. ಭಾಶೆಚೆ ಘೊಳ್ಣುಕೆಕ್ ನ್ಹಂಯಾಂ ದೊಂಗ್ರಾಂ ಸಾರ್ಕೆ ವಾ ಅಂತ್ರಾಚೆ ಭೂಗೊಲೀಕ್ ಆಡ್ಮೆಳ್ ಉಬೆ ಜಾತಾತ್ ತೆನ್ನಾ ಭಾಶೆಂತ್ ಘಡ್ಪಿ ಬದಲ್ ಸಗ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಸಾರ್ಕೆ ಪಸವ್ನಾಂತ್ ಆನಿ ಹಾಕಾ ಲಾಗೂನ್ ಭಾಶೆಚಿ ಕುಡ್ಕ್ಯಾ ಕುಡ್ಕ್ಯಾಂನಿ ವಾಡ್ ಜಾತಾ. ಭಾಶೆಚ್ಯೊ ಥಳಾವ್ಯೊ ಬೊಲ್ಯೊ ಘಡ್ಟಾತ್. ಗೊಂಯ್, ಮಂಗ್ಳೂರ್ ಆನಿ ಕೊಚಿ ಹ್ಯಾ ತಿನೂಯ್ ಕೊಂಕಣಿ ವಾಠಾರಾಂ ಮಧ್ಲ್ಯಾ ಅಂತ್ರಾಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಗೊಂಯ್ಚೆ, ಮಂಗ್ಳುರ್‍ಚೆ ಆನಿ ಕೊಚೀಚೆ ಕೊಂಕಣಿಚಿ ವಾಡ್ ವೆಗ್ಳೆ ತರೆನ್ ಜಾಯ್ತ್ ಗೆಲ್ಯಾ. ಗೊಂಯಾಂತೂಚ್ ಪೆಡ್ಣೆಕಾರಾಂಚೆ, ಕಾಣ್ಕೊಣಕಾರಾಂಚೆ, ಬಾರ್ದೆಸ್ಕಾರಾಂಚೆ, ಸಾಶ್ಟೀಕಾರಾಂಚೆ, ಅಂತ್ರೂಜ್ಕಾರಾಂಚೆ ಬಿ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಅಶೆಚ್ ತರೆನ್ ವೆಗ್ಳೆಪಣ್ ಯೆಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲಾಂ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಆಂತಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆರ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ಹೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ.

ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್ ಅಶೆಂ ಸದಾಂ ಆಪ್ಶೀಂಚ್ ಘಡೂನ್ ಯೆನಾ. ರಾಜಕಿ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತೀಕ್ ಗರ್ಜಾಂಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಜಾಯ್ತೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಭಾಶೀಕ್ ಸಮಾಜಾಂಕ್ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಚಿ ತಾಕ್ತೀಕ್ ಲಾಗ್ತಾ ಆನಿ ಸರ್ಕಾರ್ ವಾ ಅಸಲೆ ತರೆಚೊ ಹುಸ್ಕೊ ಆಶಿಲ್ಲ್ಯೊ ಬಿನ್ಸರ್‍ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಚೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಂತ್ ಸಕ್ರೀಯ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಂಟೊ ಘೆತಾತ್. ಕಾಂಯ್ ದೆಖಿ ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಯಾತ್. ಫ್ರಂಚ್ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾ ಖಾತಿರ್ ಫ್ರಂಚ್ ಅಕಾದೆಮೀಚಿ ಸ್ಥಾಪ್ಣೂಕ್ ಕೆಲ್ಲಿ. ಎಕುಣಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಫಿನ್ಲಂಡೂಯ್ ಅಶೆಂಚ್ ಮುಖಾರ್ ಸರ್‍ಲೆಂ ಆನಿ ತಾಣೆಂ ಆಪ್ಣಾಲೆ ಫಿನೀಶ್ ಭಾಶೆಕ್ ಪ್ರಮಾಣ್ ರೂಪ್ ಜೊಡೂನ್ ದಿಲೆಂ. ಸ್ವಿಡನ್ ಆನಿ ರಶಿಯೆ ಪರಸ್ ರಾಜಕಿ ಆನಿ ಸಂಸ್ಕೃತೀಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಆಪೂಣ್ ವೆಗ್ಳೆಂ ಹೆಂ ದಾಖೊಂವ್ಕ್ ಫಿನ್ಲಂಡಾಕ್ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಭಾಶೀಕ್ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಚಿ ಗರಜ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಫಕತ್ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಭಾಶೀಕ್ ನಾಂವಾನೂಚ್ ಹಿ ಗರ್ಜ್ ಭಾಗ್ಚಿ ನಾಶಿಲ್ಲಿ. ಹೆಂ ವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಅಸ್ತಿತ್ವಾಚೆಂ ನಾಣೆಂ ಚಲೊವ್ನ್ ದಾಖೊಂವ್ಚೀಯ್ ಗರ್ಜ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ದೆಖೂನ್, ದೆಶಾಚೆ ಸಗ್ಳೆ ಕಾರ್ಬಾರ್ ದೆಶಿ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಚಲೊವ್ಪಾ ಖಾತಿರ್ ದೆಶಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಚೀಯ್ ಗರ್ಜ್ ಆಶಿಲ್ಲಿ. ಫಿನ್ಲಂಡಾನ್ ಹಿ ಮೊಖ್ ಭೊವ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಕಾಳಾ ಭಿತರ್ ಸಾದುನೂಯ್ ದಾಖಯ್ಲಿ. ಹಿಂದೀಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣೂಯ್ ಅಶೆಂಚ್ ಜಾಲೆಂ. ಮುದ್ದಮ್ ಮುಖಾರ್ ಸರೂನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಾಕ್ ಲಾಗೂನ್ ಹೆಂ ಘಡ್ಲಾಂ. ದಿಲ್ಲೀಂತ್ಲೆ ಮುಸಲ್ಮಾನಿ ರಾಜ್ವಟೀಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಫಾರ್ಸಿ ಆನಿ ಅರ್ಬಿ ಉತ್ರಾಂ ಭರ್‍ಸಲ್ಲಿ ಮೀರಠ್ ಲಾಗ್ಸರಚಿ ‘ಖಡಿ ಬೊಲಿ’ ಫಾರ್ಸಿ-ಅರ್ಬಿ (ನಸ್ತಲಿಕ್) ಲಿಪಿ ಆನಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ಘೆವ್ನ್ ‘ಉರ್ದು ಹ್ಯಾ ನಾಂವಾನ್ ದಿಲ್ಲಿ ರಾಜ್ವಟೀಚಿ ರಾಜ್‌ಭಾಸ್ ಜಾಲ್ಲಿ. ಬ್ರಿಟೀಶ್ ರಾಜ್ವಟೀಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ದೆಶಾಂತ್ ರಾಷ್ಟ್ರವಾದ್ ಜಾಗೊ ಜಾಲೊ ತೆನ್ನಾ ಕಾಂಯ್ ರಾಷ್ಟ್ರವಾದೀಂನಿ ‘ಖಡಿ ಬೊಲಿಂ’ತ್ ಫಾರ್ಸಿ-ಅರ್ಬಿ ಉತ್ರಾವಳಿ ಬದ್ಲಾ ಸಂಸ್ಕೃತ್ ಉತ್ರಾವಳ್ ಘಾಲೂನ್ ಆನಿ ದೆವ್ನಾಗರಿ ಲಿಪಿ ಆಪ್ಣಾವನ್ ಹಿಂದಿ ಘಡಯ್ಲಿ. ಹೀಚ್ ಹಿಂದಿ ಆಯ್ಜ್ ಹಿಂದೀಚೆಂ ಪ್ರಮಾಣ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾ (ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ೧೯೯೩). ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕ್ ಎಕಾ ರಾಜ್ಯಾಂತ್ ನಾ. ಎಕಾ ರಾಜ್ಯಾಂತ್ ಜಿಯೆಂವ್ಚೊ ಕೊಂಕಣಿ ಲೊಕ್ ಸಯ್ತ್ ದೊನ್ ವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಲಿಪ್ಯೊ ವಾಪರ್‍ತಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚ್ಯಾ ಫುಡಾರಾ ಖಾತಿರ್ ಹ್ಯೊ ವಯ್ಲ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಖೂಬ್ ಮಹತ್ವಾಚ್ಯೊ. ಅಶೆಂ ಕರ್‍ತಾನಾ ಪೊರ್ನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಭೋವ್ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ಟಾ.

(ಅಂತ್ರುಝಿ ಬೊಲಿಂತ್, ನಾಗರಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಮೂಳ್ ಲೇಖನಾಚೆಂ ಕಾನಡಿ ಲಿಪ್ಯಂತರ್)

ಆಧಾರಾವಳ್

ಕುಲಕರ್ಣಿ, ಎಸ್. ಬಿ. (೨೦೧೩). ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶಾ: ಪ್ರಕೃತಿ ಆನಿ ಪರಂಪರಾ (ಭೂಷಣ್ ಭಾವೆ, ಖಿಡಿಚಿಟಿs.). ಗೋವಾ ಕೊಂಕಣಿ ಅಕಾದೆಮಿ. (ಔಡಿigiಟಿಚಿಟ ತಿoಡಿಞ ಠಿubಟisheಜ ೨೦೦೭).

ಗೋಮ್ಸ್, ಓ. (೧೯೮೯). ಕೊಂಕಣಿ ಸರಸ್ಪತಿಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ – ಎಕ್ ಸುಪುರ್‍ಲೊ ನಿಯಾಳ್. ಕೊಂಕಣಿ ಸೊರೊಸ್ಪತ್ ಪ್ರಕಾಶನ್.

ಗೋಮ್ಸ್, ಓ. (೧೯೯೬). ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ರಾಮಾಯಣ್. ಗೋವಾ ವಿದ್ಯಾಲಯ್.

ನಾಯ್ಕ್, ಪಿ. (೨೦೦೦). ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನಾಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಕೊಂಕಣಿಚೊ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಆನಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ್. ಸೊದ್, ೧, ೩-೧೭.

ಬೊರ್ಜಿಸ್, ಎಸ್. ಎಮ್. (೨೦೧೭). ಕ್ರಿಸ್ತಪುರಾಣಾಂತ್ ಸಾಶ್ಟೀಂತ್ಲಿ ಕೊಂಕಣಿ ಉತ್ರಾವಳ್ ಆನಿ ಬೊಲಿ. Iಟಿ ಎಸ್. ಅಮೊನ್ಕರ್ (ಇಜ.), ಗೊಂಯ್ಚೆಂ ಸಾಂಸಾರಿಕರಣ್ – ಫಾದರ್ ತೊಮಾಸ್ ಸ್ಟೀವನ್ಸ್ ಹಾಣಿಂ ರಚಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರೀಸ್ತಪುರಾಣ್ ದರ್ಶನಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ (ಠಿಠಿ. ಘಿಐಗಿII). ಪಿ. ಜಿ. ಡೈರೆಕ್ಟೊರೇಟ್ ಓಫ್ ಆರ್ಟ್ ಆಂಡ್ ಕಲ್ಚರ್.

ಭಾವೆ, ಬಿ., ವಜ್ರಿಕಾರ್, ಪಿ., & ಪರೆಯೆಕಾರ್, ಪಿ. (೧೯೯೯). ಕಾರ್ಬಾರಿ ಕೊಂಕಣಿ. ರಾಜಹಂಸ್ ವಿತರಣ್.

ಮಿರಾಂದ, ಆರ್. (೨೦೧೦). ಕೊಂಕಣಿ ಭಾರತ ಆನಿ ವಿಷ್ಣುದಾಸ ನಾಮಾಚೆಂ ಮರಾಠಿ ಭಾರತ. ಜಾಗ್, ೩೭(೩), ೧೬೭-೧೭೬.

ಸರ್‌ದೇಸಾಯಿ, ಎಮ್. (೧೯೯೩). ಭಾಸಾಭಾಸ್ (ಭಾಸ್ ಆನಿ ಭಾಸ್‌ವಿಜ್ಞಾನ್). ಜಾಗ್ ಪ್ರಕಾಶನ್.

Almeida, M., & Naik, P. (1994). Liguistic glossary: English-Konkani and Konkani-English. Thomas Stephens Konknni kendr.

Bhave, B. (2014). Papers presented at the national seminar on “Contribution of Konkanis to Hortus Indicus Malabaricus”. Goa Konkani Akademi.

Chavan, R. V. P. (1924). The konkan and the Konkani language. Asian Educational Services.

Katre, S. M. (1966). The formation of Konkani. Deccan College Post-graduate and Research Institute.

Miranda, R. (2011). The old Konkani Bharata, Volume 1 – Introduction. Central Institute of Indian Languages.

Pereira, J. (1992). Literary Konkani: A brief history. Goa Konkani Akademi.

Pereira, J. (1996). Konkani mandakini. Goa Konkani Akademi.

Ramanujan, A. K., Dharwadker, V., & Blackburn, S. H. (2004). The collected essays of A.K. Ramanujan. Oxford University Press.

Rodrigues, L. A. (2018a). Glimpses of the Konkani language at the turn of the sixteenth century: vol 1. Cinnamonteal Publishing.

Rodrigues, L. A. (2018b). Glimpses of the Konkani language at the turn of the sixteenth century: vol 2. Cinnamonteal Publishing.

(ಫಾ| ಜೇಸನ್ ಪೀಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ – ರೊಮಿ, ದೇವನಾಗರಿ ತಶೆಂಚ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಂತ್ ವಾಚುಂಕ್ ಆನಿ ಬರೊಂವ್ಕ್ ಜಾಣಾಂ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಬೋವ್ ಥೊಡ್ಯಾಂ ಪಯ್ಕಿ ಎಕ್ಲೊ. ಕೊಂಕಣಿ ನ್ಹಯ್ ಆಸ್ತಾಂ, ಕನ್ನಡ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಮರಾಠಿ, ಹಿಂದಿ, ಉರ್ದು ಆನಿ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಭಾಸೊ ಜಾಣಾಂ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಫಾ| ಜೇಸನ್ ಪೀಂತ್ ಹಾಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ದೋನ್ ಬೂಕ್ ಬರಯ್ಲ್ಯಾಂತ್: ಪಯ್ಲೊ `ಬರೊ ಸಾಂಗಾತ್ (Iಟಿ ಉooಜ ಅomಠಿಚಿಟಿಥಿ ಬುಕಾಚೊ ಕೊಂಕಣಿ ತರ್‍ಜುಮೊ). ದುಸ್ರೊ: `ಕೊಂಕಣಿ ಕ್ರೀಸ್ತಿ ಉತ್ರಾಂವಳ್’ ಹೆ ದೊನೀ ಬೂಕ್ ದೇವ್‌ನಾಗರಿ ಆನಿ ರೋಮಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಆಸಾತ್.)