लांड्री थावन इसत्री केल्लें वसतूर कबाटांत जमयताना, काल आफिसाक रजा माग्ताना बोसान सांगल्लीं उत्रां उगडास करिलागलो गुरुदास. पूण पेÇर्च्ये प्रास काल तांबडे जाल्ले दोळे ताणें घाल्ल्या वोताच्या ग्लासांनी सयत पार्कियेत आसले. पूण आज मात्सो सुशेग भोगल्लो, त्या कबाटाच्या आशऱ्यांत आपले दोळे चडुणें बरे जाल्ल्ये परीं दिसले. देकून वेगीं वेगीं आफिसाक वेची तयाराय कर्च्यार पडलो तो.
काल अर्धो दीस रजा काडून येताना सांगात्यांनी म्हाका दोळे मोडून `मजा मार’ म्हळ्ळें पूण हांगासर मजा जांवच्या बदलाक सजा. पेÇय्र्च गोकूल अषटमी परबे वेळार गल्लेक रिगच्या रसत्यार्च दही हांडी घाल्ली. वर्सान वरस हांगाच घाल्तात आनी खंय खंय थावन तर्नाटे येवन ती हांडी फुटोवन वेतात देकून ह्ये पावटीं कोपेरÇरेटर वाग मोरेन पन्नास हजार रुप्यांचें इनाम दवरल्लें देकून दबाजो दोडतो. मुंबंयत दबाजो म्हळ्यार आवाज. पूण ह्या दबाजाच्या निबान गल्लेच्या दोन्यी कुशिंनी ब्यानरांनी सोबच्यो कोपेरÇरेटराच्यो तस्वीऱ्यो, तशेंच नवेंच हाडल्ल्या डी.जे. मायकांनी पदां आयकून कानाचे कानपे बसल्ले.
पूण आतां त्येच गल्लेक रिगच्ये कडे देगेन गणपती पंडल उबें केलां. वर्सान वरस जांवच्याक्यी ह्ये पावटीं चडीत उबार. देकून सकाळीं थावन सांजेर पऱ्यांत मायकांनी पदां. सांजेर आरती आनी प्रसाद म्हणून गल्लेच्या सर्व चाली, आंगडिगारां लागीं चंदा एकटांय केल्लें. रातीं इक्रा वरां उपरांत इस्पीट खेळताले. चंदा दिनातल्यांच्या कारां, बायकांच्या टयरांचें वारें काडताले.
गुरुदासाच्ये दिस्पडतेंत हें सर्व चिंतुंक वेळच नातलो. एका ल्हान कुडाक मधें बारीक वणद बांदून एक खाट आनी कबाट आनी एक कदेल मात्र आसच्या त्या ल्हान अधऱ्या कुडाक महिन्याक अडेज हजार भाडें दिवन तो रावता. बगलेन एक ल्हान ग्यास स्टव आनी दोन ल्हान हांडियो, तीन बोशियो, ग्लास आनी बगलेन मोरी, मोरियेंत एक हात मोडल्ली प्लासटिकाची बाल्दी आनी एक मग्ग. हीच गुरुदासाची आसत आनी वसत. एका फांत्याच्या पांचांक उटून गल्लेच्या कोनशार आसच्या पबलीक काकुसाक वचून कुडिची गर्ज सोंपयतानांच दांत घासची सवय केल्ली ताणें. पाटीं येताना साडे पांच थावन साडे स वरां पऱ्यांत मुन्सिपालिटिच्या नळांत येंवच्या उदकांत खाड तासून, न्हावन तशेंच एक बाल्दी आनी दोन हांडियांनी भरून दवर्ची सवय केल्ली. सकाळीं गोंवां पिटांत केल्ले पेÇळे खावन पावणें सातांक सुटलों तर सात विसांची गाडी मेळताली. सदांची गाडी, बोगी, डब्बो आनी चडताव तोंडां वळकेचें जाल्लें.
हफ्त्याक एक दीस रजा मेळताना काकुसाच्ये देगेन आसच्या बोर्वेल बांयच्या काट्यार लायनीर उबो रावून वसतूर धुवन येताना अर्धो दीस सोंप्तालो. उपरांत कुडाची नितळाय, बजाराक वचून रांद्वय हाडन, रांदून जेवताना दोनपार उतर्तालो. एक्ये सांजेर सुकल्लीं वसतुरां काडन गल्लेच्ये लांड्रीक दिलीं तर, दूसऱ्ये सकाळीं तीं तो इसत्री करून दितालो. पयलें ताका दोन गल्ल्यो उत्रोन लांड्रीक दिवंक पडतालें, पूण आयलेवार एका भय्यान हाच्येच गल्लेंत लांड्री घाल्ली, बगलेन ताच्या भावान सेलून घालां म्हणतच गल्लेंत आतां पदां दीस-रात आयकतालीं.
***
काल्ची सजा वा मजा सोंपोवन आज उटाउटीं कामाक आयतो जावंक न्हावन गडी केल्ल्या वसतुरां थावन एक बुसकोट काडन न्हेसताना तांतूं व्हड सयत बुराक आसचो गुरुदासान पळेलो. वेगीं वेगीं बुसकोट काडन पळेताना व्हय, मुकल्या देगेनच व्हड बुराक; उंद्रान खांतयिल्लो बुराक. खंडीत हें लांड्रिवाल्याचीं कामां म्हणून तो शिणलो.
आदल्ये पावटीं तो पेजर पप्पूक सयत अशेंच जाल्लें म्हणून रयलार गप्पे मार्च्या वेळार तो सांग्तालो. `लातों के भूत बातों से नही मानते’ म्हळ्ळ्ये परीं ताणें वचून लांड्रिवाल्याक दडियो घालून उलयतानांच लांड्रिवालो मान्वल्लो खंय. आपणान सयत आतां तशेंच करिजे म्हणून चिंतून पयलेंच केंकाण जावन तांबडे जाल्ले दोळे घषटून आनिक्यी तांबडे करीत गुरुदास लांड्री लागीं आयलो. एक ल्हान भुर्गो वसतुराक इसत्री करून आसलो. गुरुदास रागान विचारिलागलो: “किदर है तुम्हारा बाप?”
भुर्गो मात्सो कावजेवन म्हणालो: “वसतूर हाडुंक गेला, आतां येतलो”.
तितल्यार लांड्रिचो भय्या आयलो. गुरुदासान वेळ काडिनासताना दडियो घालुंक धरलें; “तुमकां कसलीच फिकीर ना, आमचीं वसतुरां कितें कबाडिगी? हो नवोच बुसकोट पेÇय्र दिल्लो, आतां उंद्रान वा कोळिंद्रान व्हड बुराक केला, कितें म्हणताय?”
भय्या समाधान करुंक सोदतालो, मातशें हळू ताळ्यान म्हणालो: “सर, आमी कितेंच करुंक ना.”
आयकून राग दोडतो करून गुरुदासान पाटीं सवाल केलें: “तुका कितें भोग्ता? हांवें म्हजो बुसकोट चाबून तुज्ये लागीं हाडला?, तीन वर्सां थावन हांव त्या लांड्रीक वसतुरां दितालों, केदिंच म्हाका हे त्रास जावंक नांत. पूण दोन महिन्यांनी तुवें म्हजो नवोच बुसकोट विबाडलोय…”
भय्या कितेंच उलयलो ना. लोक एकटांय जाल्यार नांव पाड जायत आनी गिरायकी सयत वतीत म्हळ्ळ्ये भिरांतेन. “सर, तूं नवें शर्ट घे सर ताचे पयशे हांव दितां” म्हणत भय्यान ड्रावर उगडन तांतले “पन्नासांचे दोन” नोट काडन दिले. गुरुदासान ते घेतले नांत बगर आनिक्यी रागान विचारुंक लागलो: “तुका कितें भग्ता, हो बुसकोट फुटपाती थावन उकलून हाडललो? हो ब्रांडेड बुसकोट, म्हाका होच बुसकोट हाडन दी”.
भय्या अपराधी जिन्सार लोव ताळ्यान म्हणालो: “सर, आतां म्हज्ये लागीं इतलेच आसात, तूं शर्ट घेवन ये, बाकिचे हांव पाटल्यान दितां.”
इतलें आयकून गुरुदासाची मत मातशी शांत जाली. भितरल्ये भितर तो हासलो आनी संतोसलो. सत सांगचें तर तो बुसकोट गुरुदासाक कोणेंगी बर्थ्डे गिफ्ट दिल्लो. पूण आतां आपणाक जाय जाल्लो बुसकोट घेव्येत म्हणून मतिंत लेक घालीत तो आपल्या कुडाक आयलो.
बाल्देंत भर्न दवरल्ल्या उदकांत ताणें आपलें तोंड धुवन, चा कर्ताना भायर चालिंत कोणगी व्हडा ताळ्यान उलोंवचें आयकून ताणें आपले कान नीट केले. एकली कामवाली बाय आपल्या पिंवड्या घोवाचेर शिणताली. “सगळो दीस हांव कोणा कोणाच्या घर्चो गश्टो काडतां, घरांत शिताक गत ना आनी तूं म्हज्या घामाचे पयशे व्हरून कित्याक विबाडताय? आतां एक टिवी हाड्यां म्हणून हांव सबार तेंपां थावन थोडे लिपोवन दवरल्ले सयत उसतून तूं व्हर्न गेलाय, तुका ते कित्तून पावतले?, कित्याक चिंतिनांय तूं?”
कामवाली बायेच्या ताळ्यांत रुदान आसलें. कित्याकगी गुरुदासाक कांतयलें. स्टवांत चा हून जाल्ल्ये परिंच गुरुदासाचे मतिंतलीं चिंत्नां सयत खत्कतुंक लागलीं. गुरुदासाक चिंतुंक वेळ नातलो. पूण वेगीं वेगिंच न्हेसून भायर सर्ताना परत तिंच उत्रां ताच्या कानांत गाजलीं: “कित्याक चिंतिनांय तूं? तुका कित्तून पावतले?”.
कबाटाच्या आशऱ्या समोर रावून वसतूर सार्कें कर्ताना गुरुदासाक आपल्या काळजांत कसलिगी कांतोवणी सुरू जाली. तो पन्नासांचे दोन नोट बोल्सांत दवरून परत लांड्री लागीं पावताना लांड्रिवालो कोणाकगी इसत्रिचें वसतूर दिवंक गेल्लो पाटीं येतालो. परत आयिल्ल्या गुरुदासाक पळेतच तो चुर्चुरून म्हणालो: “सर, हे आन्येक पन्नास, म्हज्ये लागीं इतलेच आसचे सर, पूण विश्वास दवर, हांव तुज्या बोसकोटाचे पयशे फारीक कर्तां.”
आयकून गुरुदासाचें खडपी काळीज मोव जालें. ताणें आपल्या बोल्साक हात घालो आनी तांतले पन्नासांचे दोन नोट काडन भय्याक दिवन म्हळें: “आसुंदी, सोड. चुकी सगळ्यां थावन जातात. म्हजे थावन्यी, म्हाका भगशी”
गुरुदास आफिसाक पावलो आनी आफिसाक रिग्ताना बगलेच्या आशऱ्यांत आपले केंकाणाचे दोळे पळेलागलो: `व्हय, ते साफ आसले’.
